تفکر دوگانه1 و مفاهیم فضا در تئوری و عمل

مفهوم فضا در تئوری و عمل در رشته معماری و دیگر رشته های طراحی محیط همیشه تحت تاثیر مفاهیم شکل گرفته و برآمده از اندیشه فلسفی و اجتماعی و به اصطلاح مفهوم سازی های 5 آن ها بوده است و رشته های طراحی محیط همواره وام گیرنده ایده ها و مفاهیم فضایی از فلاسفه و نظریه پردازان علوم مختلف بوده اند و بر آن ها نیز اثر داشته اند. در طول تاریخ اشکال مختلف تفکر و ادراک دو گانه و به روایتی دوانگاری در خصوص فضا به شکل مفاهیم دوگانه ای بر تئوری و عمل معماری تاثیر گذاشته است. در این مقاله با مطرح کردن برخی از این تقابل ها نتیجه گیری می شود که تلقی ها و تعابیر دو گانه از مفهوم فضا در معماری ناشی از تعابیری است که دلالت بر فضایی مطلق و انتزاعی و صرفا کالبدی، به منظور ایجاد محصوریت، دارد. در حالی که فضا خود مفهومی پیچیده و حاصل نسبت ها و ارتباطات و فرایندهای گوناگون و چندگانگی های در هم تنیده و دائما در حال دگرگونی است و دائما نیاز به بازنگری از دیدگاهی جامع و چندگانه و بین رشته ای دارد.