درآمدی بر طبقه بندی آثار صدرالمتالهین

طبقه بندی های گوناگونی از حیات علمی صدرالدین شیرازی ارائه گردیده است که مشهورترین آنها، طبقه‏ بندی علامه سید محمدحسین طباطبایی است. این طبقه ‏بندی بر آن است که حیات ملاصدرا به سه دوره فراگیری و تحصیل، ریاضت و تهذیب، و نگارش و تدریس تقسیم می‏ شود. تقریبا همه کسانی که بعد از طباطبایی به بحث پرداخته اند، از این دسته‏ بندی برای تبیین زندگی ملاصدرا بهره گرفته اند. مدعای نگارنده این است که در سیر حیات علمی و نگارش آثار ملاصدرا می توان از سه ملاصدرا سخن گفت: ملاصدرای جوان، ملاصدرای میان سال و ملاصدرای کهن سال. براین‏ اساس، صدرای جوان در پی آموختن است، صدرای میان سال با قائل شدن به اصالت وجود در پی تدوین فلسفه‏ ای نوین است و صدرای کهن سال نیز با توجه به مباحث قرآنی، روایی و عرفانی در پی وحدت و جامع‏ نگری است. این مقاله به‏ عنوان مقدمه به ذکر طبقه بندی آثار صدرالمتالهین می پردازد تا مبنایی برای بررسی جایگاه سیاست در آثار ملاصدرا به وجود آید.