تحلیل انتقادی کتاب فضائل مصر واخبارها و خواصها

مقاله حاضر با هدف نقد و بررسی کتاب «فضائل مصر واخبارها وخواصها »اثر ابن زولاق، درباره پویش علمی تاریخ نگاری اسلامی ادبی تمدن فاطمیان و تاریخ محلی به نگارش درآمده است. این نوع تاریخ نگاری اسلامی ادبی با سنت ریشه دار و اصالت خاص خود، پیوسته مورد اهتمام مورخان مسلمان و از جمله ابن زولاق بوده است. وی به نگارش تاریخ محلی مصر پرداخت و کتابش در زمره یکی از گونه های اصیل و قانونمند تاریخ نگاری اسلامی یعنی تاریخ محلی شهرهای متنوع جهان اسلام مطرح شد. اثر علمی ابن زولاق، تلاشی ارزشمند وگامی بلند در تبیین عمق واعتلای تاریخ نگاری محلی فاطمیان است و به روش توصیفی تحلیلی، نقد و ارزیابی می شود.از نتایج به دست آمده در این وجیزه، می توان به عوامل ظهور این نوع تاریخ نگاری نزد ابن زولاق، از جمله انگیزه وطن دوستی و جایگاه برجسته آن و علاقه شخصی این مورخ محلی به ثبت وقایع تاریخی محل زندگی اش و نیز تشویق حاکمان محلی اشاره کرد. هم چنین، نویسنده در بررسی تاریخ محلی، رویکرد تاریخی روایی و بر اساس شیوه حدیثی خبری از شیوه های تنظیم در تاریخ نگاری اسلامی بهره برده است و مطالب کتاب را غالبا بر اساس تقسیم بندی ادواری و زمانی، ارائه می کند.