مقایسه راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و طرحواره های هیجانی در افراد مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان (HIV) و افراد بهنجار

ابتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان و به دنبال آن بیماری ایدز با طیف گسترده ای از عوامل روان شناختی نظیر نظم جویی شناختی هیجان و طرحواره های هیجانی در ارتباط است که سازگاری بیماران را با این بیماری به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر مقایسه راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و طرحواره های هیجانی در افراد مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان و افراد عادی بود.
روش پژوهش علی-مقایسه ای بود، که به صورت مقطعی انجام شده است. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 40 نفر از افراد مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان که برای مشاوره و درمان پزشکی به مرکز شهید سبزه پرور کرج در فصل پاییز 1394 و 40 نفر افراد بهنجار که به مراکز بهداشتی درمانی کرج مراجعه و واجد ملاک های ورود بودند انتخاب و به وسیله ابزار نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، 2004) و طرحواره های هیجانی (لیهی، 2002) مورد سنجش قرار گرفت. پس از جمع آوری اطلاعات، تحلیل داده ها به وسیله برنامه SPSS-16 و به روش تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) انجام شد.
نتایج نشان داد که بین دو گروه در برخی از مولفه های نظم جویی شناختی هیجان (شامل نشخوارگری (001/0 = P)، دیدگاه گیری (003/0 = P) و ملامت دیگران (046/0 = P) و طرحواره های هیجانی (شامل نشخوار ذهنی (001/0 = P)، خوداگاهی هیجانی (001/0 = P)، غیرقابل کنترل بودن (0001/0 = P)، تاییدطلبی از دیگران (031/0 = P)،، قابل درک بودن (0001/0 = P)، سرزنش (0001/0 = P)، دیدگاه ساده انگارانه نسبت به هیجانات (049/0 = P)، ارزش های والاتر (002/0 = P) و پذیرش هیجانات (0001/0 = P) تفاوت معناداری وجود دارد، اما بین این دو گروه در سایر خرده مقیاس های نظم جویی شناختی هیجان و طرحواره های هیجانی تفاوت معناداری مشاهده نشد.
بر اساس نتایج پژوهش حاضر، توجه به ابعاد روان شناختی مرتبط با ابتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان و به طور ویژه کمک به بیماران در جهت بهبود راهبردهای تنظیم هیجان و اصلاح طرحواره های هیجانی ناکارآمد آن ها از اهمیت بسزایی برخوردار است.