استفاده از الگویتم بهینه سازی مذاب سازی شبیه سازی شده برای اولویت بندی سیستماتیک مناطق حفاظت شده در استان البرز ایران

با توجه به اهمیت و لزوم حفظ تنوع زیستی برای حفاظت از تنوع زیستگاه ها و جمعیت های حیات وحش باید به انتخاب مناطق نمونه و معرف از کل طبیعت پرداخت. هدف این مقاله اولویت بندی مناطق مناسب حفاظت در استان البرز و انتخاب مناسب ترین لکه ها برای حفاظت با استفاده از الگوریتم بهینه سازی فراابتکاری مذاب سازی شبیه سازی شده در قالب نرم افزار Marxan است. به این منظور از هشت معیار حفاظتی شامل زیستگاه بالقوه پنچ گونه پستاندار، جامعه خزندگان، جامعه پرندگان شکاری و جامعه پرندگان آبزی و کنار آبزی استان البرز استفاده شده است و نتایج با الگوریتم های ابتکاری حریص (greedy) و نادر (rarity) مقایسه شده است. برای مدل سازی زیستگاه بالقوه این گونه ها از روش حداکثر آنتروپی تحت نرم افزار MaxEnt استفاده شده است. هدف انتخاب یک شبکه حفاظتی است که به ترتیب 30، 40، 50 و 60 درصد هر معیار را حفاظت کند. در این مطالعه پنج سناریو حفاظتی معرفی شد و بررسی نتایج سناریو های مختلف حفاظتی نشان داد که منطقه حفاظت شده موجود دراستان البرز از لحاظ دستیابی به اهداف حفاظتی کارایی مناسبی را ندارد و فقط هدف حفاظتی چهار معیار از هشت معیار انتخاب شده را برآورده می کند. در اغلب سناریوها هم پوشانی شبکه های حفاظتی منتخب با منطقه حفاظت شده موجود کم تر از 49/5 درصد بوده است. نتایج نشان می دهد که پارامتر های مختلفی از جمله اهداف حفاظتی تعیین شده، الگوریتم های مختلف و میزان فشردگی لکه های حفاظتی منتخب در فرایند اولویت بندی و انتخاب سیستماتیک مناطق تحت حفاظت دخالت دارند. از این رو با تعیین مقادیر مناسب برای این پارامتر ها، مقاله حاضر نشان داد که الگوریتم مذاب سازی شبیه سازی شده نتایج قابل قبولی را در تمامی سناریوها در مقایسه با دو الگوریتم دیگر ارائه می کند و استفاده از آن به شناسایی بهترین لکه های حفاظتی در استان البرز کمک زیادی می کند.