جداسازی و شناسایی ساختار گلوکومانان موجود در ریشه گیاه سریش ایرانی (Eremurus persicus)

گیاه سریش با نام علمی Eremurus، متعلق به خانواده لاله است. سریش ایرانی از مهمترین گونه های جنس سریش است که در آسیای مرکزی شامل ایران، غرب پاکستان، افغانستان، عراق، ترکیه، فلسطین، لبنان، سوریه و قفقاز به خوبی رشد می کند. در این پژوهش پلی ساکارید خام محلول در آب از ریشه گیاه سریش ایرانی، توسط استخراج با آب گرم C° 70، ترسیب با اتانول و پروتئین زدایی جدا شد. خالص سازی پلی ساکارید خام با استفاده از ستون های کروماتوگرافی دی اتیل آمینو اتیل-سلولز و سفادکس جی-100 انجام گرفت و جزء غالب (پلی ساکارید خالص) جمع آوری و به روش انجمادی خشک شد. راندمان تولید پلی ساکارید خالص از ریشه گیاه سریش ایرانی 5/4% بود. وزن مولکولی، میزان قند کل و درجه چرخش نوری پلی ساکارید خالص به ترتیب 2/71 کیلودالتون، 4/96% و °7/32- محاسبه شد. نتایج حاصل از آنالیز واحدهای مونوساکاریدی سازنده نشان داد که پلی ساکارید خالص از واحدهای مونومری گلوکز و مانوز با نسبت های مولی 1 به 98/1 تشکیل شده است. ساختار پلی ساکارید خالص توسط ترکیبی از آزمون های آنالیز شیمیایی و دستگاهی مانند متیلاسیون، کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی، اکسیداسیون پریودات و تجزیه اسمیت، هیدرولیز ناقص اسیدی، طیف سنج مادون قرمز و رزونانس مغناطیس هسته اتم های کربن و پروتون صورت گرفت. نتایج حاصل نشان داد که اسکلت اصلی پلی ساکارید خالص حاصل از ریشه های سریش ایرانی از واحدهای مانوز و گلوکز با اتصال (4→1)β تشکیل شده است که در برخی از نقاط زنجیره اصلی از محل کربن شماره 6 مانوز دارای انشعاب است و انشعابات توسط واحدهای مانوز به انتها می رسد.