تحلیل فضایی توزیع خدمات شهری و تاثیر آن بر قیمت زمین شهری نمونه موردی: محلات شهر مهریز

برقراری عدالت در توزیع خدمات شهری در محلات شهری می تواند نقشی موثر در توسعه پایدار محله ای داشته باشد. به عبارتی دیگر، توزیع خدمات باید به گونه ای باشد که محلات کمتر توسعه یافته با خطر از دست دادن جمعیت و نابودی محله مواجه نشوند. چرا که توزیع عادلانه خدمات شهری، نقش مهمی در توزیع فضایی جمعیت و ارزش زمین شهری خواهد داشت.
در این پژوهش به صورت موردی، محلات دوازده گانه شهر مهریز در ارتباط با 16 نوع از خدمات شهری (مهدکودک، پیش دبستانی، دبستان، راهنمایی، متوسطه، آموزش عالی، مراکز بهداشت، داروخانه، اورژانس، بیمارستان، پارک و فضای سبز، آتش نشانی، آرامستان، کتابخانه، فضاهای ورزشی و کاربری های انتظامی) بررسی شده است. این پژوهش از نوع کاربردی- توسعه ای، و روش بررسی در آن، تحلیل فضایی با دیدگاه شناسایی تفاوت های توسعه محله ای است. هدف مقاله نیز تحلیل توزیع فضایی خدمات شهری در محلات شهر مهریز و بررسی تاثیر توزیع خدمات شهری بر قیمت اراضی است. مقاله بر این فرضیات استوار است که در خدمات شهری، توزیع فضایی مناسبی بین محلات شهر مهریز وجود ندارد و توزیع نامناسب خدمات شهری، موجب تفاوت قیمت اراضی در محلات مختلف شهر مهریز شده است.
نتایج پژوهش نشان می دهد که خدمات شهری در سطح محلات شهر مهریز، بر اساس سرانه موجود هر کاربری در محلات مختلف، به صورت مناسب توزیع نشده است. کاربرد شاخص مرکزیت برای محلات مختلف، از صفر برای محله «سرحوض» تا 63/815 برای محله «بغدادآباد» است که نشان از توزیع ناعادلانه خدمات شهری در این شهر دارد. بررسی رابطه بین شاخص مرکزیت و میانگین قیمت زمین از طریق همبستگی پیرسون (303/0) نیز نشان می دهد که رابطه معناداری بین توزیع خدمات و قیمت اراضی وجود ندارد؛ کاربری های مختلف در محلات، تاثیر چندانی بر قیمت زمین نداشته و عامل دسترسی، مهم ترین عامل در افزایش قیمت زمین است. درنتیجه زمین های تجاری میدان ورودی که بهترین دسترسی را دارند، قیمت بالاتری نیز نسبت به سایر مکان ها دارند.