نمادپردازی، محور بسط گفتمان مهدویت

ضرورت بسط جهانی گفتمان مهدویت، به دلیل ابتناء آن بر فطرت انسانی، سرشت منجی گرایانه آن و جهانی بودن دین اسلام، لزوم استفاده از ابزارها و امکانات در دسترس، جهت انتقال و القاء جهانی پیام مهدوی را برجسته می سازد. بدین جهت، هنر به عنوان یکی از این ابزارها که امکان انتقال پیام را به شکلی جذاب فراهم می سازد در اشکال مختلف کاربرد فراوانی دارد. در این میان «نمادها» به عنوان یکی از اشکال هنری که بعدی جامعه شناختی نیز دارند، به دلیل خصوصیاتی نظیر ایجاز، قدرت القاء، توانایی در تعریف مفاهیم فراعقلی و ماورائی، رمزگونگی در عین همه فهمی، تاثیر بر ناخودآگاه ذهن انسان و... از جایگاه بسزایی برخوردارند که در این مقاله بر ضرورت کاربرد آن ها تاکید شده است. در این راستا، بر اساس نظریه گفتمان لاکلا و موفه ، با کاربرد نمادها به عنوان یکی از انواع دال، می توان انتقال پیام و تثبیت گفتمان برآمده از آن را طی فرایند «مفصل بندی» مفاهیم و در سه سطح «نفوذ نمادین»: از طریق شناسایی نمادهای خالی، بازتعریف آن ها و طراحی نمادهای جدید، «اشاعه نمادین»: از طریق تبدیل نظریه به تصور اجتماعی، و «سلطه نمادین»: به کمک فرایند تثبیت معنای نمادها، میسر ساخت. بر این اساس، گفتمان مهدویت می تواند بر مبنای سپهر معرفتی حوزه های مختلف تمدنی جهانی و براساس اشتراکات مذهبی _ فرهنگی و اجتماعی هر حوزه با مفاهیم و مولفه های گفتمان مهدویت، در سه سطح مذکور بسط یافته و به گفتمان حاکم بدل شود.