تغییرات غلظت سرمی تستوسترون در دو فصل گرم و سرد در سگ های منطقه اهواز

دمای محیط و طول مدت روز، دو فاکتور مهم به شمار می روند که ممکن است عملکرد تولید مثلی را در گونه های مختلف، تحت تاثیر خود قرار دهند. با توجه به اینکه درجه حرارت محیط در ماه های گرم استان خوزستان به مرز ̊C50 می رسد، هدف از انجام مطالعه حاضر، ارزیابی اثر فصول مختلف سال (گرم و سرد) بر غلظت سرمی تستوسترون، در سگ های بومی منطقه اهواز بود. بدین منظور 6 قلاده سگ نر بالغ، سالم از نظر بالینی و در محدوده سنی 2-5/1 سال انتخاب شدند. سپس خون گیری در طول مدت 1 سال، اواسط هر ماه و در بازه زمانی ساعت 30/8 تا 30/11 صبح، از سگ ها به عمل آمد (72 نمونه). غلظت تستوسترون در نمونه های سرمی بدست آمده، به روش الایزا اندازه گیری گردید. نتایج بدست آمده با استفاده از روش آماری ANOVA با اندازه گیری تکراری و همبستگی پیرسون، مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه میانگین± خطای استاندارد غلظت سرمی سالانه تستوسترون،ng/ml 8/1±5/4 تعیین گردید. حداقل و حداکثر غلظت تستوسترون به ترتیب، 2/0 و ng/ml 3/7 بدست آمد. نتایج نشان داد که تغییرات سطح سرمی تستوسترون، به صورت قابل توجهی تحت تاثیر ماه نمونه گیری قرار گرفته بودند (0001/0>P)، به-طوری که پایین ترین غلظت تستوسترون به میزان ng/ml 7/1، در ماه های اردیبهشت و خرداد و حداکثر آن به میزان 7/6 و ng/ml 8/6 به ترتیب در ماه های دی و مرداد بوده است. میانگین غلظت تستوسترون در فصل گرم ng/ml 25/0±12/4 و در فصل سرد ng/ml 16/0±87/4 بدست آمد و تفاوت بین دو فصل از نظر آماری معنی دار بود (05/0P<). به طور کلی، متغیرهای مورد بررسی فصل، تاثیر بالقوه ای بر غلظت تستوسترون دارد، به گونه ای که دما و طول روشنایی روز، رابطه معنی دار منفی (دما 001/0P=؛ 27/0- R=، طول روشنایی روز 013/0P=؛ 20/0- R=) و میزان رطوبت، رابطه معنی دار مثبت (011/0P=؛ 21/0R=) با غلظت تستوسترون (به جز مرداد ماه) در سگ های مورد مطالعه داشته است.