اثرات رفاهی جایگزینی مالیات بر مصرف به مالیات تورمی با اثرات جانبی و فراغت در اقتصاد ایران

خالص اثرات جایگزینی مالیات بر مصرف به مالیات تورمی بر تخصیص منابع و رفاه شدیدا به اثرات جانبی تولید بستگی دارد. نتایج بیانگر این است که با عرضه نیروی کار کشش پذیر، افزایش مالیات تورمی فراغت را کاهش می دهد، اما سطح مصرف واقعی، سرمایه و تولید را افزایش می دهد. همچنین، این تغییر جهت مالیاتی دو اثر متضاد بر سطح مانده های پولی دارد: اثر مثبت از طریق افزایش در تولید باعث رشد سریع تر پول اسمی می شود و اثر منفی از طریق کاهش در نسبت مانده های واقعی پول به تولید صورت می گیرد. بدون اثرات جانبی تولید، اثر مثبت ضعیف است و اثر منفی غالب می شود. اثر واقعی این تغییر جهت بر تخصیص منابع ریشه در عرضه نیروی کار درون زا دارد. اگر مبادله بین فراغت و عرضه نیروی کار وجود نداشته باشد، آنگاه اثر واقعی بر مصرف، سرمایه و تولید از بین می رود. با عرضه نیروی کار کشش پذیر، اثرات رفاهی این تغییر جهت مالیاتی مشروط به اثرات جانبی تولید است. بدون اثرات جانبی تولید، مالیات تورمی همیشه باعث کاهش رفاه می شود. با اثرات جانبی قوی تولید، تغییر جهت از مالیات بر مصرف به مالیات تورمی ممکن است از طریق اصلاح سرمایه گذاری و عرضه نیروی کار کمتر از حد رفاه را افزایش دهد.