بررسی تاثیر آبیاری با نسبت های مختلف اختلاط زه آب با آب شیرین و محلول پاشی کود کامل بر عملکرد و اجزای عملکرد چای ترش (.Hibiscus sabdariffa L)

چای ترش متعلق به خانواده مالواسه، گیاهی یک یا دوساله که برای ساقه، فیبر، کاسبرگ های خوراکی، برگ و دانه های آن کشت می شود و محصول آن به روش های گوناگونی برای مصرف خانگی، دارویی و مصارف صنعتی استفاده می-شود. همچنین به عنوان آنتی باکتریال، ضد قارچ، ماده ی هیپوکلسترولمیک، آنتی اسپاسمودیک و کاهند ی فشارخون استفاده می-شود. افزایش تقاضا برای منابع آب در جهان بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک، سبب شده است کشاورزان از آب های با کیفیت پایین مانند آب زهکشی و آب زیرزمینی شور استفاده کنند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه روشی مناسب، جهت استفاده از آب شور زهکش و کود کامل جهت حصول بالاترین عملکرد کاسبرگ صورت گرفت.
این آزمایش به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد چای ترش در سال 1392 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل سه رژیم آبیاری؛ آبیاری با آب شیرین در تمام طول فصل رشد (شاهد)، آبیاری با زه آب و آب شیرین به صورت یک درمیان و آبیاری با زه آب در تمام مراحل رشد، بعنوان عامل اصلی و محلول پاشی با کود کامل(NATBA-LIB) در سه سطح: عدم محلول پاشی (شاهد)، محلول پاشی با 600 گرم و محلول پاشی با 1200 گرم کود کامل در هکتار، بعنوان عامل فرعی بود. ویژگی های شامل: ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی گل دهنده، وزن هزار دانه، وزن کپسول، وزن تر و خشک بوته، تعداد میوه در بوته، عملکرد کاسبرگ و درصد پروتئین گل مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج نشان داد که تیمار آبیاری در سطح یک درصد تاثیر معنی داری بر همه متغیرها بجز ارتفاع بوته، قطر ساقه و وزن هزار دانه داشت. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی گل دهنده، وزن هزار دانه، وزن کپسول، وزن تر و خشک بوته، تعداد میوه در بوته و عملکرد کاسبرگ از محلول پاشی 1200 گرم در هکتار کود کامل در هکتار به دست آمد. اثر متقابل آبیاری و محلول پاشی به غیر از ارتفاع بوته، قطر ساقه و وزن هزاردانه بر سایر صفات مورد بررسی معنی دار بود. بیشترین (6/227 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (4/69 کیلوگرم در هکتار) عملکرد کاسبرگ به ترتیب از آبیاری با آب شیرین در تمام طول فصل رشد (شاهد) و آبیاری با زه آب حاصل شد. بیشترین تعداد میوه در بوته (59) از کاربرد 1200 گرم در هکتار کود کامل حاصل گردید، هرچند بین شاهد و تیمار 600 گرم درهکتار تفاوت معنی داری وجود نداشت. در تیمار یک درمیان زه آب و آب شیرین، وزن کپسول افزایش 20 درصدی را در مقایسه با کاربرد زه آب نشان داد. بالاترین درصد پروتئین گل (5/22 درصد) از تیمار آبیاری یک درمیان آب شیرین و زه آب و کاربرد 600 گرم در هکتار کود کامل به دست آمد.
نتایج نشان داد بیشترین عملکرد کاسبرگ این گیاه مربوط به تیمار آبیاری با آب شیرین بود. بنابراین، به منظور دستیابی به ویژگی های کمی و کیفی مطلوب در چای ترش، استفاده از تیمار آبیاری با آب شیرین در تمام مراحل رشد و کود کامل توصیه می شود. در شرایطی که آب شیرین به اندازه کافی در تمام طول فصل کشت تامین نگردد و یا تامین آن از نظر اقتصادی با توجه به افزایش هزینه و محدودیت منابع آب تجدید پذیر توجیه پذیر نباشد بهترین روش استفاده چرخشی آب شیرین و زه آب با کاربرد کود کامل بود.