بررسی وضعیت افسردگی، حمایت اجتماعی ادراک شده و برخی عوامل مرتبط با آن ها در سالمندان ساکن شهر تهران در سال 1393

افزایش جمعیت سالمندان پیامد بهبود بهداشت عمومی است و توجه به سلامت جسمی و روانی آنان موضوعی اجتناب ناپذیر است. هدف این مطالعه تعیین وضعیت افسردگی، حمایت اجتماعی ادراک شده و برخی عوامل مرتبط با آن ها در سالمندان ساکن شهر تهران در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
این مطالعه مقطعی با 580 سالمند ساکن شهر تهران در حوزه دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و نمونه گیری چند مرحله ای نظام مند با گرفتن رضایت آگاهانه از شرکت کنندگان انجام شد. بیماری نورولوژیک، ابتلا به اختلالات روانی شناخته شد و سابقه بستری به علت بیماری های روانی معیار خروج از مطالعه بوده است. اطلاعات باپرسش نامه های استاندارد افسردگی بک وحمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی جمع آوری و با نرم افزار Stata و روش های آماری توصیفی و تحلیلی (من ویتنی و کروسکالوالیس و آزمون همبستگی اسپیرمن) تحلیل شد.
میانگین سن شرکت کنندگان 91/7±66/69 سال محاسبه شد. 53/67 درصد از آنان فقط با همسرانشان زندگی می کردند. 01/4 درصد بی سواد و 69/89 درصد حداقل صاحب یک منزل مسکونی بودند. پوشش بیمه درمان 38/92 درصد محاسبه شد. 6/29 درصد از نظر اقتصادی و 99/46 درصد از افراد نیز از زندگی خود ابراز رضایت کردند. شیوع افسردگی خفیف، متوسط و شدید به ترتیب 41/17، 58/88، 25/8 با میانگین 87/51 درصد و موافقت با حمایت اجتماعی ادراک شده نیز 38/72 درصد به دست آمد. آزمون کروسکال والیس نشان داد سطوح مختلف افسردگی با حمایت اجتماعی ادراک شده (001/0>P) رابطه معنی داری دارد. آزمون همبستگی نیز نشان داد با افزایش حمایت اجتماعی ادراک شده میزان افسردگی کاهش یافته است (388/0-). متغیرهای وضعیت تاهل، مسکن، بیمه درمان، رضایت از زندگی و رضایت اقتصادی با هر دو متغیر افسردگی و حمایت اجتماعی رابطه معنی داری نشان داد. تحصیلات با افسردگی رابطه معنی دار آماری داشت، ولی بین جنسیت با افسردگی و نیز تحصیلات و جنسیت با حمایت اجتماعی ادراک شده ارتباط معنی داری برقرار نبود.
فراوانی افسردگی و موافقت با حمایت اجتماعی ادراک شده در سالمندان زیاد است. عوامل اقتصادی و خانوادگی مشترکی با افسردگی و حمایت اجتماعی مرتبط است. تلاش برای بهبود این عوامل مشترک، بهبود وضعیت افسردگی و حمایت اجتماعی درک شده را به همراه خواهد داشت و سالمندی سالم تری را به ارمغان می آورد.