تحلیل مهمترین جلوه های روابط زوج در 5 نمایشنامه از دهه هشتاد شمسی در ایران

هدف این مقاله شناخت برخی از جلوه های روابط زوج در ادبیات نمایشی دهه ی اخیر ایران (1380) به عنوان بازتابی از مناسبات گروه افراد جامعه ی ما در دهه ی گذشته است. این مطالعه از نوع توصیفی – تحلیلی و با استناد به شواهد معتبر کتابخانه ای انجام شده است. مطالب این تحقیق، حوزه ای از مطالعات میان رشته ای خانواده و تئاتر را دربر می گیرد. بدین منظور با انتخاب پنج نمایش نامه خانواده محور از دهه ی هشتاد و با استفاده از چارچوب مفهومی عمدتا متشکل از نظریه های گیدنز، مک کارتی و ادواردز که مفاهیم کلیدی مطالعات خانواده در گفتار آنان با تعریفی جامع تقسیم بندی شده، عناصر نمایشی متشکل از اشخاص نمایش، گفت و شنود، کشمکش، میزانسن و نیز درون مایه بررسی و مقایسه شده اند. بر اساس مولفه های مفهومی مناسبات خانوادگی که در این پژوهش به عنوان روابط ناهنجار تعریف شده عناصر نمایشی در جریان روند نمایش نامه روابط زوج را بازتاب می دهند. یافته های تحقیق نشان می دهد که غالب مناسبات بازتاب یافته میان زن و شوهر در این پنج نمایش نامه که همگی در دهه هشتاد خورشیدی به چاپ درآمده اند، از نوع ناهنجاری های اجتماعی (جدائی عاطفی، خشونت خانگی، خیانت، دخالت خویشاوندی، روابط پنهان) بوده است. نمایش نامه نویسان در قالب ترسیم سیمای زوج، سیمای اجتماع را تصویر کرده اند و از مناسبات میان آن، به عنوان نمونه ای از روابط اجتماعی افراد، الگویی از مناسبات کلان اجتماعی را بازتاب داده اند.