عوامل روانی- اجتماعی و رفتارهای مراقبت از خود در سالمندان با نارسایی قلبی مزمن

عوامل روانی - اجتماعی بر روی پیش آگهی بیماران نارسایی قلبی نقش قابل توجهی دارد. هدف از این مطالعه، تعیین رابطه بین عوامل روانی- اجتماعی و رفتارهای مراقبت از خود در سالمندان دچار نارسایی قلبی مزمن بود.
در این مطالعه 184 سالمند مبتلا به نارسایی قلبی مزمن از 4 بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. علایم افسردگی با استفاده از «مقیاس افسردگی سالمندان»، حمایت اجتماعی با استفاده از «مقیاس چندوجهی ادراک حمایت اجتماعی» و وضعیت شناختی با استفاده از« ابزار مختصر شناختی» ارزیابی شد. جهت بررسی رفتار مراقبت از خود از «پرسشنامه اروپایی رفتار مراقبت از خود در نارسایی قلبی» استفاده شد. معیارهای ورود شامل سابقه حداقل شش ماه ابتلا به نارسایی قلبی، سن بزرگتر یا مساوی 60، تثبیت وضعیت بیمار (2-1 روز پس از بستری) بود. معیارهای خروج مشکلات ارتباطی نظیر کم شنوایی شدید و عدم وجود سمعک، مشکلات گفتاری، و آسیب شناختی شدید با استفاده از آزمون مختصر شناختی (نمره زیر 4) و عدم همکاری بیمار بود. تحلیل آماری با آزمون های تی، انالیز واریانس، دقیق فیشر، گاما و رگرسیون لجستیک با استفاده از SPSS نسخه 16 انجام شد.
میانگین نمره مراقبت از خود 09/8 ± 86/31(حداقل 13 و حداکثر 54) و با 95 در صد فاصله اطمینان بین 86/30 تا 04/33 بود. متغیرهای وضعیت زندگی (001/0 = P)، درآمد (003/0 = P)، تجارب قبلی (001/0 > P) ارتباط معنی داری با رفتار مراقبت از خود داشتند. در بین سالمندانی که از خود خوب مراقبت نمی کردند، نسبت شانس علایم افسردگی بالاتر (001/0 > P) و میانگین نمره مقیاس چند وجهی ادراک حمایت اجتماعی پایین تر (001/0 > P) بود.
با توجه به یافته های این پژوهش، شناخت عوامل روانی -اجتماعی رفتارهای مراقبت از خود در سالمندان دچار نارسایی قلبی مزمن، ضروری به نظر می رسد.