تاثیر تردد وسایل نقلیه در میزان تجمع فلزات سرب و کادمیوم در خاک و گیاه یونجه در حاشیه جاده (ساوه - همدان)

با توجه به مساله آلودگی ناشی از فلزات سنگین از جمله سرب و کادمیوم و خطرات ناشی از این آلودگی برای گیاهان و در نتیجه انسانها، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تجمع این دو فلز در خاک و گیاه یونجه در حاشیه جاده ساوه- همدان انجام شد. بدین منظور نمونه های خاک و گیاه در سال 1391 از فواصل 10، 20، 40، 80، 160 و 240 متری حاشیه جاده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی جمع آوری شد. مقایر عناصر سرب و کادمیوم کل و قابل جذب در خاک و همچنین غلظت سرب و کادمیوم در ریشه و اندام هوایی یونجه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد مقدار سرب کل و قابل جذب خاک در فاصله 10 متری از حاشیه جاده به ترتیب 3/3 و 22 درصد بیش تر از مقدار آن در فاصله 240 متری است. بیش ترین مقدار سرب در اندام هوایی و ریشه، در فاصله 10 متری از حاشیه جاده بدست آمده که به ترتیب 6/31 و 5/30 درصد بیش تر از مقدار آن ها در فاصله 240 متری می باشد. بیش ترین مقدار کادمیوم موجود در اندام هوایی و ریشه یونجه در دورترین فاصله از جاده یعنی 240 متری مشاهده شد. همچنین تجمع سرب در اندام هوایی بیش تر از ریشه می باشد. فاکتور انتقال سرب در تمامی فواصل بالاتر از یک بوده اما کادمیوم دارای فاکتور انتقال کم تر از یک می باشد. لذا تغذیه دام ها از اندام هوایی این گیاه در محیطهای آلوده میتواند سلامت این دامها و در نهایت انسانها را تهدید کند.