همه گیرشناسی تروما در میان مددجویان سالمند امدادرسانی شده در سیستم اورژانس پیش بیمارستانی مازندران طی سال های1389 تا 1393

اهداف در حال حاضر جهان به سرعت به سمت سالمندشدن پیش می رود؛ کشور ایران نیز از این امر مستثنا نیست. تروما پنجمین علت مرگ در بیماران بالای 65 سال است و 28 درصد از این افراد بر اثر تروما فوت می کنند. به منظور تدوین راهکارهای پیشگیری از بروز صدمات در این گروه سنی پرخطر پژوهش حاضر با هدف تعیین الگوی بروز تروما در افراد 60 سال و بالاتر به تفکیک سن و جنس انجام شده است.
مواد و روش ها در این مطالعه مقطعی گذشته نگر، از اطلاعات مربوط به تمام افراد مسن 60 سال و بالاتر پذیرفته شده در اورژانس پیش بیمارستانی مازندران طی سال های 1389 تا 1393، مواردی چون سن، جنس، تشخیص پیش بیمارستانی، تاریخ، نوع صدمه، مکانیسم بروز تروما، محل بروز حادثه، وضعیت مصدوم (راننده اتومبیل، سرنشین، عابر و غیره)، شدت جراحت (جراحت سطحی، شدید و نقص عضو)، فصل و زمان وقوع حادثه و غیره استخراج شد. به منظور تحلیل آماری داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 19 و آزمون دقیق فیشر و کای دو پیرسون استفاده شد.
یافته ها میزان بروز تروما در سال 193 نسبت به سال 1389، 7/1 درصد افزایش داشته است. 6هزار و 844 نفر (8/62 درصد) از افراد بررسی شده مرد و 4هزار و 54 نفر (2/37 درصد) زن بودند. بیشترین میزان تروما از لحاظ سنی با 3هزار و 680 نفر (8/33 درصد) در گروه سنی 60 تا 64 سال قرار داشتند. بیشترین موارد تروما در سالمندان مربوط به حوادث ترافیکی به تعداد 6هزار و 521 (59/8 درصد) بود. پس از تصادف، سقوط، صدمات و ضرب وجرح به ترتیب با 3هزار و 494 (32 درصد)، 517 (4/7 درصد) و 257 (4/2 درصد) بیشترین موارد را به خود اختصاص داده اند. بیشترین فصل بروز تروما با 2هزار و 982 مورد (4/27 درصد) در تابستان و بیشترین زمان بروز تروما در ساعات 8 صبح تا 12 ظهر به تعداد 3هزار و 119 مورد (6/28 درصد) بوده است. با توجه به آزمون کای دو پیرسون بین وضعیت افراد هنگام تصادف و وضعیت نهایی رابطه آماری معنی داری وجود دارد (P<0/05). بیشترین زمان بروز فوت نیز در گروه سنی 60 تا 64 سال بوده است. شانس زنده ماندن در مردان نسبت به زنان کمتر است.
نتیجه گیری سالمندان به علت تغییرات جسمی و حرکتی ناشی از افزایش سن و نامناسب بودن شرایط محیط بیشتر در معرض حوادث قرار می گیرند. طبق نتایج این پژوهش، تصادفات و سقوط از شایع ترین حوادث در دوره سالمندی است. با برنامه ریزی های جامع در زمینه کنترل و پیشگیری می توان از بروز آسیب و ناتوانی در این گروه سنی پرخطر پیشگیری کرد.