سیاست در بستر زمان: تاریخ، نهادها و تحلیل اجتماعی

شاید رویکرد انتخاب عقلایی منسجم ترین رویکرد به تحلیل رفتار انسانها باشد. این رویکرد که مبنای دانش اقتصاد خرد به طور خاص و اقتصاد به طور عام است فرض می کند که انسانها موجوداتی عقلایی هستند و با توجه به سبد اطلاعاتی خود تصمیمی را اتخاذ می کنند که مطلوبیت آنها را بهینه کند. حال در افراد مختلف آن چه که در تابع مطلوبیت است می تواند متفاوت باشد ولی در مجموع هر کس به دنبال بیشینه سازی مطلوبیت خود است. اگرچه این چارچوب در ابتدا تنها به عرصه اقتصاد و رفتارهای اقتصادی محدود می شد اما به تدریج اقتصاددانان پا را فراتر گذاشته و مدعی شدند که می توانند پدیده های اجتماعی و سیاسی و حتی حقوقی را بر اساس این رویکرد توضیح دهند. ابزاری که برای اینکار به کار گرفته می شد به طور طبیعی نظریه بازی ها بود که رفتارهای افراد در عرصه اجتماع را استراتژیک قلمداد می کرد. اولین نقد به این رویکرد از سوی روانشناسانی مطرح شد که فرض عقلانیت را زیر سوال بردند. این روانشناسان شاخه روانشناسی تصمیم گیری که بعدها تحت عنوان اقتصاد رفتاری و مالی رفتاری شناخته شد نشان دادند که انسانها در تصمیمات و انتخابهای خود دچار سوگیری های شدیدی هستند و این امر می تواند به انحراف نظام مند انتخابها و تصمیم ها از انتخابها و تصمیمات بهینه منتهی شود.