ارزیابی و رتبه بندی ریسک های زیست محیطی منطقه حفاظت شده دنا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

مناطق حفاظت شده ابزاری قدرتمند برای مقابله با بحران تنوع زیستی هستند و ارزیابی تهدیدات مناطق حفاظت شده، گامی اساسی برای اطمینان یافتن از حفاظت منابع و تبیین اقدامات حفاظتی در آینده است. منطقه حفاظت شده دنا یکی از غنی ترین نقاط کشور از نظر تنوع زیستی با وسعتی معادل 93780 هکتار در شهرستان سی سخت واقع شده است. در این پژوهش جهت شناسایی ریسک های موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. سپس با توجه به طیف امتیازدهی لیکرت از 26 عامل ریسک شناخته شده در منطقه، 18 عامل ریسک به عنوان ریسک های نهایی در دو گروه ریسکهای طبیعی و ریسک های محیط زیستی انتخاب گردیدند. جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و محیط نرم افزاری Expert Choice استفاده شد. نتایج نشان داد که ریسک فرسایش خاک از معیار ریسک طبیعی با وزن 105/0، ریسک تاثیرات مخرب کشاورزی محلی در منطقه با وزن 025/0 در زیرمعیار فیزیکی، ریشه کنی گیاهان مرتعی و دارویی با وزن 049/0 در زیر معیار بیولوژیکی، بهره برداری از پوشش گیاهی و جنگلی باهدف تامین علوفه دام، سوخت و... با وزن 104/0 در زیرمعیار اقتصادی اجتماعی و عدم مدیریت جامع کارآمد از محیط زیست با وزن 074/0 در زیر معیار فرهنگی بالاترین وزن را بخود اختصاص دادند. وضع موجود مدیریت منطقه نشان دهنده این است که در حال حاضر برنامه ریزی مناسب و مدیریت جامع کارآمد جهت حفاظت از منطقه و امکان اجرای استفاده های چندجانبه با تاکید بر حفظ موجودیت آن اجرا نمی شود. مدیریت کنترل خطرات، اجرای بهینه کلیه ضوابط مندرج در قوانین حفاظت و بهسازی محیط و شناسایی نقاط آسیب پذیر می تواند در راستای مدیریت منطقه حفاظت شده دنا موثر باشد.