ارزیابی شرایط زیست اقلیمی ایران

شناخت شرایط زیست اقلیمی هر مکانی، می تواند اولین گام در انجام بسیاری از مطالعات محیطی باشد. درواقع آگاهی از توانمندی و محدودیت های زیست اقلیمی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر فعالیت های انسانی را هموار می سازد. این پژوهش باهدف شناخت شرایط زیست اقلیمی ایران انجام شد. برای این منظور از داده های روزانه متغیرهای اقلیمی (دمای هوا، رطوبت نسبی، سرعت باد و ابرناکی) 193 ایستگاه همدید استفاده شد. ابتدا بر اساس شاخص دمای معادل فیزیولوژیک، شرایط زیست اقلیمی هرکدام از ایستگاه ها بررسی شد. سپس میانگین بلندمدت شرایط زیست اقلیمی در هر ایستگاه برای تمام سال محاسبه شد. سرانجام پایگاه داده ای از شرایط زیست اقلیمی بلندمدت تمامی ایستگاه های موردمطالعه (با ابعاد 193*366) ایجاد گردید. با استفاده از چنین پایگاه داده ای، شرایط زیست اقلیمی در گستره ایران به کمک روش کریجینگ به صورت روزانه میان یابی شد. در ادامه نقشه های زیست اقلیمی ایران در مقیاس ماهانه ترسیم گردید. نتایج این پژوهش گویای تنوع بسیار زیاد شرایط زیست اقلیمی ایران در بازه زمانی و مکانی است. در ایران یک مکان می تواند در طول سال هم از شرایط خیلی سرد و هم از شرایط داغ برخوردار باشد. به همین صورت در یک زمان مشخص نیز، در گستره ایران شرایط زیست اقلیمی چنین تضادی را نشان می دهد. در هر ماه یکی از شرایط زیست اقلیمی بر گستره ایران حاکمیت بیشتری دارد. به عنوان مثال در دوازده ماه سال، به ترتیب شرایط کمی گرم (7/27 درصد)، گرم (3/29 درصد)، خیلی گرم (8/30 درصد)، داغ (5/45 درصد)، داغ (2/42 درصد)، خیلی گرم (38 درصد)، گرم (3/31 درصد)، آسایش اقلیمی (2/28 درصد)، خنک (2/29 درصد)، خنک (5/33 درصد)، خنک (1/30 درصد) و کمی خنک (1/28 درصد) در گستره ایران حاکم است. براین اساس آبان ماه زمانی است که گستره وسیعی از ایران (2/28 درصد) شرایط آسایش اقلیمی را تجربه کرده است. در ماه های دیگر از وسعت مناطقی که شرایط آسایش را دارند کاسته شده است.