ارزیابی پتانسیل دی اکسید کربن فوق بحرانی در استخراج روغن از ضایعات تن ماهیان و مقایسه آن با روش پرس مرطوب

روغن ماهی یکی از ارزشمندترین محصولات دریایی می باشد که هم به صورت تصفیه نشده برای خوراک دام، طیور و آبزیان مورد استفاده قرار گرفته و هم به واسطه داشتن اسیدهای چرب ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) می تواند به عنوان مکمل غذایی توسط انسان مصرف گردد. در پژوهش حاضر، استخراج روغن با دو روش سیال فوق بحرانی (SFE) و پرس مرطوب (WP) از ضایعات کارخانجات کنسرو تن ماهیان، از دو دیدگاه بازدهی و کیفیت محصول، با تمرکز بر مصارف انسانی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، نسبت روغن بدست آمده از مواد خام اولیه و نیز شاخص ها و ترکیبات حاصل از پراکسیداسیون لیپیدی و نیز آلودگی های بر مبنای فلزات سمی ارزیابی شدند. نرخ بازدهی محصول و میزان رطوبت روغن اختلاف معنی داری را در هر 2 روش نشان نداد. برخی از ترکیبات فرار مانند آلدهیدها تنها در روش WP مشاهده شد و تعداد آلکان های یافت شده در این روش نیز بیشتر از SFE بود. در مقابل اسید سیتریک به عنوان اسید آلی غیر لیپیدی تنها در تیمار SFE یافت گردید و DMA به عنوان عامل اصلی ایجاد بوی ویژه ماهی در هر 2 تیمار مشاهده شد. لیپیدهای خنثی اندازه گیری شده در این پژوهش (شامل استرهای واکسی، TAG، FFA و CHOL) و نیز نرخ اسیدیته اختلاف معنی داری را نشان ندادند. میزان DHA در پروفایل اسیدهای چرب تیمار SFE به طور معنی داری بالاتر از تیمار WP بود. همچنین، میزان فلزات سمی جیوه، آرسنیک، کادمیوم و سرب نیز در تیمار SFE به طور معنی داری پایین تر از تیمار WP بود. بنابراین، نتایج حاصل از این مطالعه، حاکی از پتانسیل مناسب ضایعات تن ماهیان برای استخراج روغن ماهی در حوزه مصارف انسانی و روش SFE برای استخراج آن بود.