اثر تنش کم آبی بر رشد، عملکرد، کیفیت میوه و کارآیی مصرف آب برخی توده های خربزه بومی ایران

به منظور بررسی اثر تنش کم آبی بر رشد، عملکرد و کیفیت میوه برخی از توده های خربزه ایرانی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال 1394 اجرا شد. تیمار های آزمایشی شامل هشت توده خربزه (قلم قاش، روشی، زرکه، خاتونی، قبادلو، ریش بابا، گرکه، کالیار) و سه سطح آبیاری (40، 70 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبی به طور معنی داری رشد و عملکرد میوه را کاهش داد. کمترین مقدار عملکرد (kg/ha 1/18223)، وزن متوسط میوه ( gr94/1057)، تعداد میوه در بوته (75/1)، سطح برگ ( cm257/12) و بیشترین درصد وزن خشک برگ (21 درصد) در تنش کم آبیاری 40 درصد حاصل شد. بین توده ها نیز از نظر رشد و عملکرد و کیفیت میوه تفاوت معنی داری مشاهده شد. در همه توده ها با افزایش تنش کم آبی رشد و عملکرد کاهش یافت ولی درصد وزن خشک برگ، مواد جامد محلول و کارایی مصرف آب افزایش یافت. بیشترین سطح برگ ( cm279/410)، عملکرد (kg/ha 33/49881) و وزن متوسط میوه (gr 9/2270) در توده قلم قاش در شرایط آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه مشاهده شد. حداکثر کارآیی مصرف آبی در توده های خاتونی و قلم قاش در شرایط کم آبیاری 40 درصد نیاز آبی گیاه بدست آمد. با توجه به نتایج، توده زرکه و ریش بابا به ترتیب با بیشترین (17/65 درصد) و کمترین (16/41 درصد) کاهش عملکرد در آبیاری 40 درصد نسبت به آبیاری معمولی به ترتیب حساس ترین و متحمل ترین توده از لحاظ این صفت به تنش کم آبی بودند.