مفهوم پردازی شهروند جهانی از منظر صاحبنظران آموزش عالی: مطالعه ای زمینه ای

هدف پژوهش حاضر مفهوم پردازی شهروند جهانی از منظر صاحبنظران آموزش عالی بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و بر اساس روش شناسی نظریه زمینه ای و مصاحبه های نیمه ساخت یافته با 32 نفر از صاحبنظران انجام شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا در نظریه داده بنیاد در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان دهنده ناکارآمدی و ضعف برنامه های موجود در تربیت شهروند جهانی بود که این امر متاثر از برخی از شرایط علی نظیر ناکارآمدی محتوا و سرفصلهای دروس، ضعف دیدگاهی موجود به تربیت شهروند جهانی، ضعف طراحان و برنامه ریزان درسی و ضعف استادان و بی کیفیتی تعاملات و همکاری های مناسب میان دانشجویان است. همچنین ضعف فرهنگ حاکم بر آموزش عالی، مسائل مربوط به ساختار سیاسی و ضعف برنامه درسی دانشگاهی از جمله عوامل زمینه ای موثر بر این ناکارآمدی است. نظام آموزشی، عوامل فرهنگی و اجتماعی شرط مداخله گری است که تربیت نشدن شهروند جهانی از طریق برنامه درسی دانشگاهی را تشدید می کند. صاحبنظران بر این باورند که شکل گیری مفهوم شهروند جهانی از طریق آموزش عالی بنا به دلایل یادشده و با توجه به استراتژی ها و راهبردهای موجود در آموزش عالی ایرانی رخ نمی دهد. آنها معتقدند مهم ترین راهبردهای موجود که مانع وقوع این امرمی شود، تمرکزگرایی، آموزش ناکارآمد، بازنگری نشدن دروس مبتنی بر بازنگری رویکردهاست. راهبردهای موجود پیامدهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و اقتصادی دارد که از مهم ترین آنها می توان به عدم ترویج تفکر سیستماتیک و انتقادی، نبود تفکر پلورالیسم فرهنگی(کثرت گرایی)، نبود آینده پژوهی و آموزش پایدار و نبود بازار کار جهانی اشاره کرد.