بررسی نقش پرایمینگ بذر در تعدیل اثرهای تنش شوری در گیاه دارویی مرزه

مرزه یکی از گیاهان مهم دارویی و خوراکی است. پرایمینگ بذر تکنیکی است که به واسطه آن بذور پیش از قرار گرفتن در بستر کشت، از لحاظ فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آمادگی جوانه زنی را به دست می آورند.
به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذر بر تعدیل اثر شوری بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاه مرزه در شرایط کشت گلدانی، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح به طور کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشگاه آزاد خوی در سال 1393 انجام شد. فاکتورها شامل سه سطح هدایت الکتریکی 2، 4 و 6 میلی موس بر سانتی متر مربع از نمک کلرید سدیم و پرایمینگ بذر در چهار سطح شامل شاهد (عدم پرایمینگ)، پرایمینگ با نیترات پتاسیم، کلرید پتاسیم و کلرید سدیم بود. صفت های مورد ارزیابی شامل طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه، درصد جوانه زنی، میانگین مدت جوانه زنی و وزن خشک زیست توده بود.
نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد شوری بر تمام صفت های مورد مطالعه تاثیر معنی داری داشت. بیش ترین درصد جوانه زنی (58/97 درصد) و بیش ترین میانگین بیوماس گیاهی (26/55 گرم) در پایین ترین سطح شوری به دست آمد.
بحث: پرایمینگ بذر به غیر از تعداد برگ، قطر ساقه و زمان لازم برای سبز شدن بر بقیه صفت های مورد مطالعه تاثیر معنی داری داشت. هم چنین اثر متقابل شوری و پرایمینگ بر درصد جوانه زنی تاثیرمعنی داری داشت. بیش ترین درصد جوانه زنی با 84/92 در تیمار نیترات پتاسیم و شوری 2 میلی موس حاصل شد. هم چنین تیمار کلرید پتاسیم و شوری 2 با میانگین 56/92 دارای بیش ترین درصد جوانه زنی بود.
با توجه به نتایج به دست آمده کشت مرزه در مناطقی که آب آبیاری آن شور است توصیه نشده و در صورت وجود شوری پایین تکنیک پرایمینگ بذر با نیترات پتاسیم می تواند راه گشای تعدیل اثر تنش شوری بر درصد جوانه زنی مرزه باشد.