بررسی قرابت خویشاوندی ماهیان جنس Rutilus Rafinesque، 1820 در سواحل جنوبی دریای خزر (بندرترکمن، شلمان رود و رود ارس) بر اساس صفات استخوان شناسی

این تحقیق با هدف بررسی قرابت خویشاوندی ماهیان جنس Rutilus در سواحل جنوبی دریای خزر انجام گردید. برای این تحقیق در مجموع تعداد 30 قطعه ماهی از سه جمعیت ماهی کلمه (بندرترکمن، رودخانه شلمان رود و رود ارس) به عنوان درون گروه و 10 قطعه ماهی سفید از صیدگاه بندرترکمن به عنوان برون گروه تهیه شد. تمامی نمونه ها بر اساس دستورالعمل استاندارد شفاف سازی شده و اجزاء اسکلتی آن ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور استنباط نتایج تبارشناسی، تعداد 33 حالت صفت استخوان شناسی انتخاب و تبارنگار مبتنی بر بیشترین پارسیمونی در نرم افزار TNT ترسیم گردید. نتایج به دست آمده بیان گر هم تبار بودن سه جمعیت کلمه با پشتیبانی 100% بود. در این میان ماهی کلمه بندرترکمن با پشتیبانی 65% درخت های ممکن به عنوان گروه پایه ای (قدیمی ترین گروه) مشخص گردید و دو گروه کلمه ارس و کلمه شلمان رود به عنوان خویشاوندان جدیدتر در یک خوشه قرار گرفتند. بر اساس نتایج استخوان شناسی این مطالعه و بر اساس خویشاوندی نزدیک تر کلمه ساکن رودخانه ارس و کلمه کورا، به نظر می رسد کلمه شمالی (R. rutilus) که به عنوان گونه ساکن آب های شیرین سواحل جنوبی دریای خزر از جمله رودخانه ارس شناخته می شود، در واقع همان گونه کلمه خزری نژاد کورا (R. caspicus) می باشد. کلمه ی رودخانه ارس احتمالا به واسطه زندگی در این رودخانه با شرایط متفاوت محیطی تحت تاثیر انعطاف پذیری ریختی، تفاوت های استخوان شناسی را با جمعیت آن در سواحل جنوب غربی دریای خزر کسب کرده است که این مسئله نیاز به تایید توسط مطالعات تکمیلی دارد. همچنین این احتمال نیز وجود دارد که کلمه خزری نژاد ترکمنی یک آرایه متمایز از گونه های کلمه خزری و شمالی باشد.