تعیین بهترین رقم و تاریخ کشت مناسب گندم (Triticum aestivum L.) با استفاده از روشBiplot GGE در منطقه گنبدکاووس

این پژوهش به منظور تعیین بهترین تاریخ کاشت و رقم مناسب گندم با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE بای پلات در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس در سال 1393 انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. چهار تاریخ کاشت 1، 15، 29 دی و 11 بهمن به عنوان عامل اصلی و هشت رقم اکبری، ارگ، سیستان، سوپرهد، بم، گنبد، مروارید و N-87-20 به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی شامل: تعداد کل سنبله، طول سنبله، تعداد دانه یک سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، عملکرد دانه و وزن هزار دانه اندازه گیری شدند. اثر تاریخ کاشت بر صفات مورد بررسی معنی دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر صفات مورد بررسی به استثنای وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه معنی دار بود. نتایج بدست آمده از بررسی همزمان عملکرد و پایداری ارقام با استفاده از بای پلات و مقایسه میانگین بین ارقام و تاریخ کاشت های مختلف نشان داد که رقم گنبد بالاترین عملکرد و بیشترین پایداری را داشت. ارقام مروارید و N-87-20 به ترتیب با متوسط عملکرد 6/2684 و 1/2761 کیلوگرم در هکتار بعد از رقم گنبد بیشترین عملکرد را داشتند ولی پایداری کمی را نشان دادند. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نیز نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه با تعداد کل سنبله و وزن دانه در سنبله وجود داشت. بنابراین کشت رقم گنبد در تاریخ یک دی برای شرایط آب و هوایی گنبد توصیه می گردد.