برنامه ریزی برای اصلاح الگوی مصرف دارو مبتنی بر آموزه های دینی، منافع ملی و توجه به اقشار محروم

مصرف دارو در ایران بالاتر از استانداردهای جهانی است که البته متاثر از تجویز غیرمنطقی و مصرف خودسرانه دارو است. این امر از یک سو ضررهای مادی مستقیم و غیرمستقیم برای کشور دارد و از سوی دیگر سلامت مردم را به خطر می اندازد؛ بنابراین، ضروری است از تمام ظرفیت ها برای مصرف منطقی دارو استفاده شود.
در این پژوهش نخست عوامل موثر بر مصرف دارو با مطالعه متون و مصاحبه با خبرگان استخراج و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ای آچ پی تحلیل شد. سپس، با تحلیل نقاط قوت و ضعف، و فرصت ها و تهدیدها، طی جلسات هم اندیشی با خبرگان راهبردهای اصلاح الگوی مصرف دارو تدوین شد. جامعه آماری مطالعه حاضر، تمامی پزشکان، داروسازان، تولیدکنندگان، و توزیع کنندگان دارو است و نمونه آماری 30 نفر است که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند.
نتایج مطالعه نشان داد که فقدان نظارت در نظام تشخیص و تجویز، نبود نظام جامع ارجاع دهی بیمار، فقدان نظارت بر توزیع، حق ویزیت، توصیه دیگران برای مصرف دارو، فروش بدون نسخه در داروخانه ها، تجویز غیرمنطقی دارو، تجربه قبلی بیماری و شناخت آن، مشکل فرهنگی بیماران و اصرار بر تجویز دارویی بیش تر، وجود رابطه مالی بین پزشک و بیمار، ناآشنایی با عوارض دارو، توزیع دارو در غیر داروخانه ها، بی ضرر بودن داروی تجویزی و ارزان بودن دارو از عوامل مصرف بیش از اندازه دارو است.
برای اصلاح الگوی مصرف دارو لازم است اقداماتی چون فرهنگ سازی، راه اندازی نظام ارجاع، گسترش بیمه ها، آموزش مداوم کادر پزشکی، و نظارت بر توزیع و تجویز در دستور کار مسئولین قرارگیرد.