اثر سمیت نانو لوله های کربن چنددیواره بر عملکرد و ساختار بافت کلیه موش های صحرایی

با توجه به خواص منحصر به فرد نانو لوله های کربن که در زمینه های پزشکی، بیولوژیک و صنعتی کاربرد دارد؛ همزمان باعث در معرض قرارگیری انسان و جانداران شده و احتمال ایجاد اثر سمی بر سلامت انسان و محیط زیست وجود دارد. این مطالعه به منظور تعیین اثر سمیت نانو لوله های کربن چنددیواره بر عملکرد و ساختار بافت کلیه موش های صحرایی انجام شد.
در این مطالعه تجربی50 سر موش صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار به 5 گروه 10تایی تقسیم شدند. گروه شاهد سرم فیزیولوژی و تویین و گروه های تیمار غلظت های 2.5 ، 5 ، 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم از نانولوله کربن چنددیواره عامل دار شده با گروه کربوکسیل با قطر کمتر از 8 نانومتر و طول 30میکرومتر را طی 8مرحله به صورت یک روز در میان و به روش درون صفاقی دریافت کردند. خونگیری در دو مرحله (یک روز پس از آخرین تزریق و 20 روز پس از آخرین تزریق) انجام شد و میزان اوره، اسیداوریک، کراتینین و مالون دی آلدئید در سرم خون اندازه گیری گردید. همچنین با تهیه مقاطع بافتی از کلیه چپ موش ها در هر گروه با رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین، ساختار بافتی کلیه بررسی شد.
در مرحله اول (یک روز پس از آخرین تزریق) فقط در میزان اسیداوریک با غلظت های 2.5 و 5 میلی گرم بر کیلوگرم کاهش معنی داری نسبت به گروه شاهد و سایر گروه های تیمار مشاهده شد (P<0.05). در مرحله دوم (20روز پس از آخرین تزریق) کاهش معنی داری در میزان اسیداوریک و اوره در تمام غلظت ها نسبت به گروه شاهد و کاهش معنی دار کراتینین در غلظت های 5 و10 میلی گرم بر کیلوگرم مشاهده شد (P<0.05). مطالعات بافت شناسی، تجمع مواد شبه هیالینی حاصل از فعالیت ائوزینوفیل ها و تجمع سلول های التهابی (بازوفیل ها و نوتروفیل ها) را در بخش قشری و مدولای کلیه، دژنره شدن گلومرول، اتساع کپسول بومن و دژنره شدن دیواره لوله های پیچیده نزدیک را در بخش قشری کلیه نشان داد که این اختلالات به صورت وابسته به دوز افزایش یافت.
نانو لوله های کربنی چنددیواره عامل دار شده با گروه های کربوکسیل حتی در مقادیر کم (2.5 mg/kg) و با گذشت 20 روز از تزریق، باعث سمیت در ساختار بافتی و عملکرد کلیه می شود.