شواهدی از بازی نرد در سده های سوم و چهارم هجری در شهر بلقیس اسفراین

شهر بلقیس نام کنونی شهر دوران اسلامی اسفراین از توابع مهم نیشابور است که در مسیر ارتباطی جرجان نیشابور واقع شده بود. سکونت در شهر بلقیس از صدر اسلام تا اواخر دوره صفویه ادامه داشته و توالی باستا ن شناسی منحصر به فردی در آن مشاهده می شود. اولین کاو ش های علمی باستا نشناختی در شهر بلقیس در سال 1386 انجام شد و از آن پس کاو ش ها تقریبا به صورت منظم هرساله ادامه یافته است. طی چند فصل کاوش در شهر بلقیس، علاوه بر کشف آثار معماری، اشیا و یافت ه های کوچک فراوانی به دست آمده که هرکدام بیانگر حضور یک هنر، پیشه، صنعت، و... در زمان شکوفایی و رونق این شهر بوده است. یکی از مه م ترین یافت ه های باستا ن شناختی از این محوطه که اطلاعاتی در زمینه باز ی های فکری رایج در اسفراین به دست می دهد یک تاس تخته نرد از جنس استخوان است. در این مقاله سعی کرده ایم علاوه بر معرفی اثر و بافت باستا ن شناختی آن، تحلیلی مقدماتی از نقوش روی تاس و بافت اجتماعی جامع های که آن را به کار می گرفته، ارائه کنیم.