بررسی اثربخشیIPM/FFS بر ابعاد زیست محیطی واقتصادی جوامع روستایی مطالعه موردی (شهرستان فریدونکنار استان مازندران)

این پژوهش به بررسی و ارزیابی دستاوردهای شالیکاران در پی اجرای IPM/FFSدر کشت بوم های زراعی برنج بر ابعاد اقتصادی و زیست محیطی جوامع روستایی تحت پوشش پروژه توانمندسازی شالیکاران شهرستان فریدونکنار استان مازندران و اهمیت توسعه شیوه کشاورز به کشاورز در مدیریت تولید محصول سالم می پردازد.
در این بررسی به طور تصادفی برروی 80 نفر از شالیکاران 4 روستای سوته، فرم، حیدرکلا و رودبست از شهرستان فریدونکنار انتخاب شدند، به سه گروه از کشاورزان اجراکنندهFFS/ IPM(گروه اول)، کشاورزان تحت تاثیر (گروه دوم) و کشاورزان بدون اطلاع از این طرح (گروه سوم)، تقسیم شدند. فرضیه تحقیق بررسی رابطه معنی دار بین اجرای طرح IPM/FFS در روستا و شاخص های زیست محیطی و اقتصادی بوده است. بر این اساس، روش توصیفی، قیاسی و همبستگی انتخاب گردید و برای آزمون فرضیه ها از شاخص های مرکزی و ضریب همبستگی پیرسون، کای اسکوئر و کروس کالوالیس استفاده شد.
نتایج حاکی از آن است که همبستگی معنی داری بین اجرای طرح و کاهش مصرف سموم در هرسه گروه مطالعاتی وجود دارد به طوریکه میزان دفعات سمپاشی افراد در هر سه گروه نسبت به سال های پیشتر به میزان 45% ، کاهش یافته است. آمار نشان می دهد در سال87 ، در گروه اول و دوم 11 نفر به طور کامل سمپاشی نکرده اند. البته این اقدام در گروه اول کاملا اصولی و در گروه دوم غیراصولی انجام گرفته است که میتوان تفاوت عمل را در جداول آماری مشاهده کرد.اکثریت افراد در گروه سوم و دوم دو مرتبه سمپاشی کردند، به طوری که 50% افرادی که به صورت مشارکت کامل (7-6 سال) در طرح حضور دارند فقط یکبار اقدام به سمپاشی کرده اند و میزان مصرف را تا 80% تقلیل داده اند. این درحالی است که همین افراد در هر سه گروه در مصاحباتشان ذکرکردند در دو و سه سال قبل بیش از 3 مرتبه سمپاشی کرده اند و این میزان گاهی تا 7 مرتبه نیز می رسیده است و فقط 1 نفر از افراد گروه سوم بیش از سه مرتبه سمپاشی کرده است و بر این اساس در هر سه گروه از نظر کاهش هزینه های خرید سموم و دستمزد کارگران سمپاش تا 70% (میزان 100 هزار تومان در هر هکتار) صرفه جویی شده است. همان طور که در آرژانتین و برزیل تحقیق مشابهی نشان داده که با اجرای طرح 2/1 میلیون دلار صرفه جویی در هزینه های کشت سویا و پنبه شده است (9).
نتایج این بررسی نشان می دهد، که بین اجرای طرحIPM/FFSو ارتقا آگاهی های علمی و فنی کشاورزان، کاهش مشکلات مهم گذشته، رعایت بهداشت فردی و زیست محیطی، کاهش مصرف سموم شیمیایی، کاهش هزینه ها، افزایش درآمد و تولید شالیکاران و کاهش بیماری بلاست همبستگی معنی داری وجود دارد. در حالی که همبستگی معنی دار بین اجرای طرح و اشتغال زایی، کاهش مصرف کود شیمیایی ، تهیه و استفاده از کودهای طبیعی وجود ندارد.