قلمرو اتونومی بیمار، محدودیت ها و راهکارها

توجه روزافزون به آزادی های فردی در دهه های اخیر، موجب مطرح شدن اصل اخلاقی احترام به اتونومی بیمار و درک ضرورت مشارکت بیماران در تصمیم گیری های بالینی شد؛ اما روی دیگر سکه ی توجه روزافزون به اتونومی بیماران در عرصه ی تصمیم گیری های درمانی، وجود چالش جدی در تعیین محدوده ی پذیرفتنی برای ارزش نهادن به تصمیمات خودمختارانه ی بیماران است. این مساله به ویژه زمانی که تصمیم بیمار، با تامین بهترین منفعت برای او همسو نباشد، اهمیت بیشتری پیدا می کند. همچنین تاکید بیش از حد بر احترام به اتونومی بیماران می تواند نتایج منفی دیگری مانند کاهش احساس مسئولیت پزشک در قبال تامین بهترین منفعت برای بیماران و نیز امکان تقابل اتونومی بیمار با منفعت سایر افراد جامعه داشته باشد. به طور کلی باید گفت درباره ی محدوده ی قابل قبول برای ارج نهادن به ترجیحات و تصمیمات بیماران، نظرات مختلفی وجود دارد. درحالی که گروهی از صاحب نظران محدودسازی دامنه ی تاثیر اتونومی بیماران را در عرصه ی تصمیم گیری های پزشکی حمایت می کنند، گروهی دیگر اعمال اتونومی از سوی بیماران را نه به عنوان یک حق بلکه به مثابه یک وظیفه ی اخلاقی قلمداد می نمایند. این مقاله به تحلیل و نقد دلایل مختلف نظریه پردازان هر دو گروه پرداخته و در انتها برای توجه همزمان به حق اتونومی بیماران، در ضمن پیشگیری از پیامدهای ناخواسته ی احترام بی قید و شرط به خواسته ها و ترجیحات آنان، سازوکار مناسبی پیشنهاد می نماید.