بررسی ارتباط بین هوش اخلاقی و ویژگی های جمعیت شناختی پرستاران بخش مراقبت های ویژه

هوش اخلاقی به توانایی تشخیص درست از غلط، انتخاب درست و درنهایت رفتار مبتنی بر اخلاق اطلاق می شود. هوش اخلاقی به عنوان عامل موثر در افزایش تعهد، مسئولیت پذیری، عملکرد مطلوب و تحقق اهداف سازمان محسوب می شود. لنیک و کیل (Lennick and Kiel) ساختار هوش اخلاقی را شامل چهار مولفه اصلی درستکاری، مسئولیت پذیری، بخشش و همدلی عنوان می کنند که برای موفقیت مداوم سازمانی و شخصی ضروری است؛ بنابراین اعمال افراد با هوش اخلاقی بالا، پیوسته با ارزش ها و عقایدشان هماهنگ است، عملکرد بالایی دارند و همیشه کارها را با اصول اخلاقی پیوند می دهند. پرستاران نیز به خاطر نفوذ در خدمات بهداشتی- درمانی و قبول مسئولیت های عظیم، مسئول پذیرش عملکردهای خود می باشند.
این مطالعه با هدف تعیین ارتباط میان هوش اخلاقی و ویژگی های جمعیت شناختی در پرستاران بخش های مراقبت ویژه انجام شد.
در یک مطالعه مقطعی (توصیفی- تحلیلی)، تعداد 267 پرستار شاغل در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های شهر تهران در سال 1392 به روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند و از نظر هوش اخلاقی مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از نسخه فارسی پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک و کیل که روایی و پایایی آن مورد تائید قرار گرفته است؛ استفاده شد. سپس داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 18 و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی مورد تحلیل قرار گرفتند. 0/05 P< به عنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد.
تعداد کل نمونه ها 267 نفر بودند که در محدوده ی سنی 50-20 سال قرار داشتند. از این تعداد 65/54 درصد زن بودند و اکثریت واحدهای پژوهش، متاهل (73/78 درصد) و دارای سطح تحصیلات کارشناسی (80/52 درصد) بودند. آزمون های آماری نشان دادند که هوش اخلاقی بیشتر پرستاران در حد متوسط (62/9%) 168 بود. همچنین بین متغیرهای جنس (0/006 P=)، سطح تحصیلات (0/004 P=) و میزان ساعات اضافه کار (0/004 P=) با هوش اخلاقی پرستاران بخش مراقبت های ویژه ارتباط آماری معناداری وجود داشت و بین متغیرهای سن (0/01 P=)، سابقه ی کار (0/09 P=) و وضعیت تاهل (0/3 P=) ارتباط آماری معناداری وجود نداشت.
با توجه به ماهیت حرفه پرستاری و با تکیه بر یافته های این پژوهش، ارائه راهکار مناسب در زمینه چینش نیروها، برگزاری کارگاه های اخلاق ضمن خدمت، جذب و حفظ پرستاران واجد شرایط و انجام مطالعات مداخله ای در این زمینه جهت ارتقاء هوش اخلاقی و در نهایت موفقیت سازمان نظام سلامت پیشنهاد می شود.