نقش متکلمان شیعه در بالندگی علم کلام در قرن چهارم و پنجم با محوریت مدرسه بغداد

قرن چهارم و پنجم از مهم ترین دوره های تاریخ تمدن اسلامی است. در این دوره با روی کار آمدن دولت شیعی آل بویه در بغداد و دولت های شیعی دیگر در مراکز مهم اسلامی، تمدن اسلامی یکی از پرفروغ ترین دوره ها را به خود دید. در این میان متکلمان امامی مدرسه بغداد، همچون نوبختیان، شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی نقشی برجسته در گسترش علوم اسلامی و فرهنگ و تمدن اسلامی داشتند. نوبختیان علاوه بر علم کلام با تدوین آثاری چون «الآراء و الدیانات» قرن ها مرجعی قابل اعتماد برای اندیشه نگاران حوزه تاریخ تفکر بودند. همچنین شیخ مفید و شاگردانش با تدوین صدها اثر نظیر اوائل المقالات، الذخیره، الشافی و الاقتصاد، میراث مکتوب گران بهایی در علوم اسلامی به یادگار نهادند که تا کنون به عنوان اندیشه امامیه در شمار معتبرترین آثار علمی است. متکلمان امامی مذهب بغداد با تاسیس کتابخانه ها و مدارس علمی به تربیت شاگردانی در علم کلام پرداختند که این شاگردان در بازگشت به وطن خود علم کلام را در پهنه سرزمین های اسلامی نشر دادند و در نهایت، سیل رساله ها و مکتوبات علمی که حاوی سوالات و شبهه های فکری نگارندگان آنها بود، روانه بغداد شد. این شواهد نشان می دهد متکلمان امامی مدرسه بغداد، نقشی پراهمیت در گسترش علوم اسلامی بر عهده داشته اند.