الگوی مهارت های آگاهی واج شناختی در کودکان طیف اوتیسم

آگاهی واج شناختی دانش فرد از واحدهای سازنده زبان یا حساسیت وی به صداهای زبان است و یک پیش بینی کننده مهم برای مهارت خواندن در کودکان دارای اوتیسم است. مطالعات خارجی پیشین نشان دادند که کودکان طیف اوتیسم مشکلاتی در فراگیری مهارت های آگاهی واج شناختی دارند. هدف از این پژوهش، تعیین الگوی مهارت های آگاهی واج شناختی در کودکان طیف اوتیسم و مقایسه آن با کودکان طبیعی است.
در این مطالعه که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد، 10 کودک دارای اختلال طیف اوتیسم و 10 کودک دارای رشد طبیعی انتخاب شدند که از لحاظ سن عقلی و جنس با یک دیگر همسان سازی شده بودند. برای بررسی مهارت آگاهی واج شناختی آزمودنی ها از آزمون شنیداری مهارت های آگاهی واج شناختی «آشا-5» استفاده و نتایج در چک لیست مورد نظر ثبت شد.
در این پژوهش میانگین و انحراف معیار پاسخ افراد بر حسب جنسیت با یک دیگر مقایسه شده است. بر اساس تحلیل داده ها، بین مهارت های آگاهی از هجا، قافیه و واج در دو گروه تفاوت معناداری وجود داشت (001/0p<). فقط در میانگین نمرات زیرآزمون های دو متغیر تقطیع کلمه به هجا (25/0=p) و ترکیب هجا (34/0=p)، ارتباط معنی داری یافت نشد. هم چنین گروه مورد، در مهارت های تقطیع کلمه به هجا و شناسایی واج پایانی به ترتیب بیش ترین و کم ترین میانگین نمره را کسب کرده بودند.
بر اساس نتایج پژوهش حاضر، کودکان طیف اوتیسم از نظر مهارت های آگاهی واج شناختی در سطح پایین تری از کودکان طبیعی قرار دارند. هم چنین نتایج حاصل نشان داد که همان گونه که در کودکان عادی دیده می شود، در گروه مورد مطالعه نیز توانایی در تمام موارد آگاهی واج شناختی یکسان نبوده و به یک اندازه رشد نکرده است. به عبارت دیگر برخی از موارد نسبت به بقیه مشکل تر بود و کودک زمان بیش تری برای کسب آن نیاز دارد.