بررسی اختلالات قاعدگی و عوامل مرتبط با آن در زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

مولتیپل اسکلروزیس، شایع ترین بیماری خود ایمنی است که اغلب زنان سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از شکایات بالینی در زنان مبتلا، ابتلاء به انواعی از اختلالات قاعدگی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اختلالات قاعدگی و عوامل مرتبط با آن در زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد.
این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 96-1395 بر روی 172 زن مبتلا به MS مراجعه کننده به کلینیک خصوصی متخصص مغز و اعصاب واقع در شهر تهران انجام شد. ابزار مورد استفاده، شامل پرسشنامه مشخصات قاعدگی (شامل سوالات مربوط به سن اولین قاعدگی، طول مدت هر دوره قاعدگی، فواصل بین دو قاعدگی، میزان خونریزی، وجود و یا عدم وجود درد قاعدگی و نمره درد قاعدگی) و همچنین پرسشنامه مشخصات فردی و بیماری (سن، تحصیلات، شغل، وضعیت اقتصادی و مشخصات بیماری شامل: مدت زمان ابتلاء به بیماری، مدت زمان مصرف ویتامین D و نمره ناتوانی (EDSS)) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 22) و مدل رگرسیون لوجستیک چندگانه و آزمون های کای دو و ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
88 نفر (2/51%) از بیماران الگوی نامنظم قاعدگی را تجربه کردند. 116 نفر (5/67%) از بیماران، انواعی از اختلالات قاعدگی داشتند. شایع ترین اختلال در بین شرکت کنندگان، لکه بینی بین قاعدگی ها (5/17%) بود. نتایج مدل رگرسیون لوجستیک چندگانه نشان دهنده ارتباط معنادار نمره ناتوانی (001/0=p، 702/0=b)، میزان خونریزی قاعدگی متوسط (001/0p<، 561/2=b) و زیاد (001/0p<،730/2=b)، مدت زمان مصرف ویتامین D (048/0=p، 187/0- =b)، دیسمنوره (006/0=p، 246/1=b)، سن منارک (05/0=p، 298/0- =b) و الگوی قاعدگی (001/0p<، 912/1=b) با اختلال قاعدگی بود. نتیجه آزمون های همبستگی اسپیرمن و کای دو، نشان دهنده ارتباط معنی دار بین الگوی قاعدگی، دیسمنوره و میزان خونریزی با اختلال قاعدگی بود که این رابطه موید نتایج مدل رگرسیون نیز بود.
اختلال قاعدگی در بین زنان مبتلا به MS از شیوع بالایی برخوردار است. همچنین عواملی نظیر مدت زمان مصرف ویتامین D، میزان خونریزی قاعدگی، سن منارک، الگوی قاعدگی، دیسمنوره و نمره ناتوانی بر اختلالات قاعدگی مبتلایان اثرگذار است.