شکستن خواب و بهبود جوانه زنی بذر چهار گونه گیاه دارویی از تیره چتریان تحت تاثیر تیمارهای اسید جیبرلیک و سرمادهی

گیاهان تیره چتریان به دلیل اهمیت دارویی و اقتصادی بالا، یکی از مهمترین تیره های گیاهی محسوب می شوند. وجود خواب در بذر گیاهان این تیره یکی از موانع عمده جهت کشت و اهلی کردن آنها می باشد. این پژوهش به منظور تعیین بهترین تیمار جهت شکستن خواب در بذر چهار گونه دارویی مهم از تیره چتریان شامل آنغوزه (Ferula assafoetida) ، باریجه (Ferula gummosa) ، کرفس کوهی (Kelussia odoratissma) و زیره سیاه (Carum carvi L.) انجام گرفت. بدین منظور برای هر گونه 14 تیمار شامل شاهد، سرمادهی مرطوب در مدت زمان های 10، 20، 30، 40، 50، 70 و 90 روز، جیبرلیک اسید 200، 400، 600 و 800 پی پی ام، تیمار تلفیقی جیبرلیک اسید 400 پی پی ام به همراه سرمادهی 30 و 70 روز در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر چهار گونه با افزایش مدت زمان سرمادهی و افزایش غلظت جیبرلیک اسید، درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و شاخص بنیه بذر بهبود و نسبت به شاهد تفاوت معنی داری پیدا کردند. تیمار تلفیقی سرمادهی 70 روز به همراه جیبرلیک اسید 400 پی پی ام بهترین تیمار برای شکستن خواب بذرهای آنغوزه (88 درصد) ، باریجه (95 درصد) و کرفس کوهی (87 درصد) ، همچنین تیمار سرمادهی 90 روز بهترین تیمار برای شکستن خواب بذرهای زیره سیاه (87 درصد) بودند. با توجه به نتایج بدست آمده و نظر به اینکه تیمار جیبرلیک اسید توانست جانشین بخشی از نیاز سرمای جهت شکستن خواب شود، می توان نتیجه گرفت که بذرهای مورد مطالعه دارای درجات مختلفی از خواب فیزیولوژیکی می باشند.