اثربخشی برنامه آموزشی نقطه های فضایی بر ادراک روابط فضایی کودکان دارای اختلال یادگیری- مطالعه تک آزمودنی

مقدمه و اهداف:
ادراک دیداری لازمه دریافت و کاربرد صحیح بسیاری از اطلاعات محیطی است؛ به طوری که ضعف در آن به عنوان مشکلی عصب تحولی منجر به اختلالاتی در یادگیری می گردد. ادراک روابط فضایی یکی از ابعاد زیربنایی ادراک دیداری است که تاکنون برنامه های آموزشی کمی جهت تقویت آن طراحی شده اند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه آموزشی نقطه های فضایی بر بهبود عملکرد کودکان اختلال یادگیری در درک روابط فضایی است. مطالعه تک آزمودنی حاضر از نوع A/B با پیگیری و با گروه کنترل فعال بود. مورد مطالعه شده از طریق نمونه گیری هدفمند از بین کودکان دارای اختلال یادگیری از مرکز مشکلات یادگیری اهواز انتخاب شد. آزمودنی پسر بچه 7 سال و 9 ماهه با اختلال یادگیری و فاقد مشکلات حسی و حرکتی با بهره هوشی 93 بود. جهت اندازه گیری توانایی درک روابط فضایی کودک، از آزمون ادراک دیداری فراستیگ استفاده شد. اطلاعات مربوط به خط پایه در 3 جلسه گردآوری شد و 9 جلسه مداخله بر مبنای تمرین ساختارمند نقطه های فضایی تنظیم شد. در این مدت، شاهد به شیوه ی معمول تحت آموزش قرار گرفت. اثربخشی برنامه درمانی به روش بازبینی دیداری نمودارها و ضریب اندازه اثر کوهن مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد استفاده از برنامه آموزشی نقطه های فضایی در بهبود ادراک روابط فضایی با اندازه اثر بالا (06/2) موثر است. به نظر می رسد استفاده از تمرین ساختاریافته نقطه های فضایی به دلیل استفاده از شیوه های آموزشی مبتنی بر حرکت به شکل هدفمند و نیز در نظر گرفتن اصول تحول مفاهیم و کارکردهای زیرساخت ادراک، می تواند در رفع مشکلات ادراک دیداری اثربخش باشد.