طراحی مدل عامل بنیان برای تعیین استراتژی ایران در تجارت بین المللی گاز

هدف مقاله حاضر، تعیین استراتژی بهینه ایران در صادرات گاز طبیعی با استفاده از رویکرد مدل سازی عامل بنیان (ABM) می باشد. بدین منظور، با مد نظر قرار دادن 10 کشور مورد هدف ایران برای صادرات گاز و 7 کشور عمده رقیب عرضه کننده گاز در این بازارها و با استفاده از سه عامل تصمیم گیری شامل قیمت، زیرساخت و ریسک، به شبیه سازی نحوه عملکرد و رفتار کشورهای واردکننده و عرضه کننده گاز پرداخته شده است. بر همین اساس، نحوه تعامل و سازوکار انتخاب کشورهای واردکننده و عرضه کننده در قالب یک چارچوب مفهومی طراحی و در محیط نرم افزار Anylogic پیاده سازی شده و نهایتا میزان صادرات و واردات گاز میان این کشورها برای یک بازه 9 ساله (شامل سه دوره 3 ساله) استخراج شده است. یافته های تجربی دلالت بر این دارد که در دوره سه ساله اول، اولویت های صادراتی ایران به ترتیب به کشورهای ترکیه، عراق و ارمنستان می باشد. در دوره سه ساله دوم، در صورت تکمیل شدن بخش پاکستانی خط لوله ایران-پاکستان و احداث خط لوله ایران- عمان، ایران می تواند به صورت قابل توجهی صادرات گاز خود به این دو کشور گسترش دهد و در دوره سه ساله سوم می بایست علاوه بر کشورهای ترکیه، عراق، پاکستان و عمان به گسترش صادرات خود به گرجستان از طریق خط لوله و به هند و چین از طریق LNG بپردازد.