فراتحلیل پژوهش های کیفیت زندگی شهری و روستایی در ایران

مفهوم کیفیت زندگی عنصری کلیدی در سیاست گذاری و بررسی سیاست های حوزه عمومی به شمار می رود و از آن به عنوان شاخص توسعه اجتماعی یاد می شود. با مطرح شدن این مفهوم به عنوان یکی از مولفه های اساسی توسعه اجتماعی، پژوهشگران در رشته های مختلف همچون جامعه شناسی، اقتصاد، روانشناسی، جغرافیا و پزشکی به مطالعه این مفهوم پرداخته اند. بی تردید چنین اقبال و توجهی موجب افزایش حجم مطالعات و واکاوی بیشتر موضوع کیفیت زندگی شده است. برای استفاده از یافته های متنوع این مطالعات، دستیابی به اجماعی قابل اتکا احساس می شود. برای دستیابی به اجماع در مجموعه ای از مطالعات، روش فراتحلیل مورد توصیه پژوهشگران است. لذا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی یافته های تحقیق های انجام شده در زمینه کیفیت زندگی شهری و روستایی در مقالات علمی- پژوهشی از سال 1388 تا پایان سال 1394 صورت گرفته است تا مشخص شود که مهمترین نقاط قوت و ضعف این پژوهش ها چه عواملی هستند. یافته ها حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی، مشارکت اجتماعی، دینداری، جنس، درآمد، تحصیلات، و سن با کیفیت زندگی رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. همچنین نگاه چند بعدی و استفاده از شاخص های ترکیبی و همکاری و کار گروهی محققان، نقطه قوت و کم توجهی به ابعاد روانشناسی و تا حدودی جامعه شناسی و عدم گزارش روایی، نقطه ضعف پژوهش های صورت گرفته در مورد کیفیت زندگی است.