سمیت کبدی نانو لوله های کربن چند دیواره در موش صحرایی

امروزه نانولوله های کربن چنددیواره دارای کاربردهای متعدد در زمینه انتقال دارو و ژن و زمینه های دیگر بیولوژیک هستند و ضروری است که باتوجه به خواص منحصر به فرد این نانوساختارها، سمیت احتمالی آنها بر موجودات زنده مورد بررسی قرار گیرد. این مطالعه به منظور تعیین سمیت نانولوله های کربن چنددیواره عامل دار شده با گروه های کربوکسیل بر عملکرد و ساختار بافت کبد موش های صحرایی انجام شد. در این مطالعه تجربی 50 سر موش صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار به 5 گروه 10تایی تقسیم شدند. گروه بندی شامل گروه شاهد سرم فیزیولوژی و تویین و گروه های تیمار غلظت های 2. 5, 5, 10, 20 mg/kg/bw از نانولوله کربن چنددیواره عامل دار شده با گروه کربوکسیل با قطر کمتر از 8نانومتر و طول 30میکرومتر بودند که در 8مرحله به صورت یک روز در میان و به روش درون صفاقی دریافت شد. خونگیری در دو مرحله (مرحله اول یک روز پس از آخرین تزریق و مرحله دوم 20 روز پس از آخرین تزریق) انجام شد. میزان فعالیت آنزیم های کبدی آلانین آمینوترانسفراز (alanine aminotransferase: ALT) ، آسپارتات آمینوترانسفراز (aspartate aminotransferase: AST) و آلکالین فسفاتاز (alkaline phosphatase: ALP) و نیز مقدار مالون دی آلدئید در سرم خون اندازه گیری شد. با تهیه مقاطع بافتی از کبد تعدادی از موش های صحرایی در هر گروه (پس از گذشت 20روز از آخرین تزریق) با رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین، ساختار بافتی کبد توسط میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. حیوانات قبل از شروع تیمار و پس آن وزن شدند. در مرحله اول فقط میانگین فعالیت آنزیم AST در غلظت mg/kg/bw 5 به طور معنی دار افزایش یافت (P<0. 05). در مرحله دوم، فعالیت آنزیم ALP در تمام دوزهای بالاتر از mg/kg/bw 2. 5، کاهش آماری معنی داری یافت (P<0. 05) و فعالیت آنزیم های AST و ALT در دوزهای mg/kg/bw 10 ، 5 کاهش آماری معنی دار (P<0. 05) و در دوز mg/kg/bw 2. 5 افزایش آماری معنی داری (P<0. 05) یافت. مطالعات بافت شناسی اختلالاتی نظیر دژنره شدن دیواره سیاهرگ مرکز لوبولی، تحلیل رفتن هسته و لیز شدن هپاتوسیت ها همراه با آتروفی شدید، بی نظمی و اتساع سینوزوئیدها و تجمع سلول های التهابی را در گروه های تیمار به صورت وابسته به دوز نشان داد. به طوری که بیشترین اختلالات مربوط به غلظتmg/kg/bw 20 بود. به نظر می رسد که نانولوله های کربنی چنددیواره عامل دار شده با گروه کربوکسیل حتی در مقادیر کم (mg/kg/bw 5, 2. 5) پس از گذشت 20 روز، برای بافت کبد سمی بوده و باعث اختلالاتی در بافت و عملکرد کبد می شود.