اثر تیمارهای مختلف رطوبتی بر محتوای متابولیت های مختلف و برخی صفات فیزیولوژیک پنج رقم نخود در منطقه کرمانشاه

به منظور بررسی تغییرات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ناشی از تنش کم آبی در گیاه نخود، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‏ تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا گردید. فاکتور اصلی رژیم رطوبتی، شامل: 1- آبیاری مطلوب، 2- تنش کم آبی در مرحله ی غلاف دهی و 3- گل دهی و فاکتور فرعی، شامل پنج رقم نخود (آرمان، آزاد، بیونیج، هاشم و ILC482) بود. نتایج حاصله حاکی از اثر بالای وجود رطوبت قابل استفاده برای گیاه نخود، بر عمکلرد دانه و عملکرد بیولوژیک بود و در بین ارقام مورد استفاده تحت تنش رطوبتی شدید، رقمILC482 با عملکرد دانه به میزان 715 (کیلوگرم در هکتار) و در شرایط عدم وجود تنش، رقم آرمان با عملکرد دانه به مقدار 1355 (کیلوگرم در هکتار) بهترین عملکرد را از خود نشان دادند. براساس نتایج، کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم IIو محتوای نسبی آب برگ رابطه مثبت و معنی داری با مقدار آب قابل استفاده داشتند و محدودیت رطوبت سبب کاهش معنی دار این صفات گردید و در ارقام مقاوم که شامل آزاد، ILC482 و بیونیج بود مقادیر بالاتری از صفات مذکور طی تنش خشکی مشاهده گردید. محتوای قندهای محلول و پرولین در برگ های نخود با کاهش رطوبت موجود افزایش یافت، به نحوی که میزان قندهای محلول در ارقام ILC482و آزاد و مقدار پرولین در ارقام ILC482و بیونیج به مقدار بالاتری مشاهده گردید، اما برعکس، غلظت پروتئین های محلول با افزایش رطوبت، روند افزایشی را دارا بود و بالاترین مقدار برای ارقام هاشم و آرمان به دست آمد.