بررسی نقش آموزش های رفتاری - شناختی بر کاهش اضطراب خانم های مبتلا به ناباروری اولیه تحت درمان GIFT, ZIFT

مقدمه ناباروری یک بحران پیچیده زندگی است که منجر به فشارهای عمیق عاطفی و روانی بر زوجین می شود. در واقع ناباروری و مراحل درمان آن زمینه های به وجود آمدن استرس است. دوره هایی از امیدواری که به دنبال غلبه برناامیدی در طول درمان پیش می آید، با هزینه های بالا و میزان موفقیت پائین درمان های پزشکی می تواند به افسردگی، اضطراب و... منجر شود. از آنجائی که قسمتی از موفقیت برنامه های کمک باروری به شیوه های سازگاری با اضطراب و استرس ناشی از درمان بستگی دارد، پژوهشی شبه تجربی به روش کارآزمایی بالینی با هدف تعیین تاثیر یکی از تکنیک های درمان رفتاری- شناختی بر کاهش اضطراب خانم های نابارور اولیه تحت درمان با روش های GIFT و ZIFT مراجعه کننده به بخش درمان ناباروری بیمارستان شریعتی تهران ازتیرماه تا بهمن ماه سال 1381 انجام گرفت.
تعداد 60 نفر خانم تحت درمان در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند (30 نفر گروه تجربی و 30 نفر گروه کنترل). دو گروه درابتدای مطالعه (روز 21 سیکل قاعدگی) توسط آزمون اضطراب حالت و صفت اشپیل برگر مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس در گروه تجربی مداخله آموزش های رفتاری - شناختی شامل بازسازی شناختی و آرام سازی تنفسی به مدت 15 تا 20 روز انجام شد؛ ولی در مورد گروه کنترل مداخله ای اعمال نشد. سپس میزان اضطراب حالت و صفت دو روز قبل از انجام عمل GIFT و ZIFT(روز 10 سیکل قاعدگی) و همچنین دو روز بعد از انجام عمل GIFT و ZIFT در هر دو گروه مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج پژوهش نشان داد میانگین اضطراب حالت و صفت در بدو مطالعه و در پایان مطالعه در دو گروه اختلاف آماری معنی داری نداشت. اما میانگین اضطراب حالت (P=0.002) و صفت (P=0.028) حین مطالعه در دو گروه اختلاف معنی داری داشت؛ به طوریکه در گروه تجربی کاهش چشمگیری در اضطراب حین مطالعه (قبل از عمل جراحی) مشاهده شد. همچنین اختلاف معنی داری بین میانگین اضطراب حالت و صفت بدو و حین مطالعه در گروه تجربی وجود داشت (P=0.000) ولی در گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود نداشت. به علاوه اختلاف معنی داری بین میانگین تفاوت اضطراب حالت و صفت حین و پایان مطالعه و بدو و پایان مطالعه بین دو گروه وجود داشت. (P<0.05) نتایج مطالعه نشان داد که آموزش های رفتاری- شناختی در کاهش اضطراب خانم های نابارور اولیه تحت درمان با روش های ART موثر است. همچنین یافته های مطالعه نشان داد که خانم های نابارور تحت مداخله آموزش های رفتاری شناختی که در پایان مطالعه از اضطراب کمتری برخوردار بودند، بطور معنی داری درمان موفقیت آمیز بیشتری را در مقایسه با گروه کنترل داشتند. با توجه به نقش آموزش های رفتاری - شناختی و حمایت عاطفی افراد نابارور تحت درمان در کاهش اضطراب و بالا بردن میزان موفقیت روش های درمانی، پیشنهاد می شود در مراکز درمان ناباروری برنامه های آموزشی و حمایتی توسط تیم درمانی بویژه روانشناسان تدوین و اجرا گردد.