تحلیل فضایی آلاینده PM2.5 و همبستگی آماری آن با پارامترهای هواشناسی در تهران

هدف از این پژوهش، تحلیل فضایی وضعیت آلاینده PM2.5 و بررسی اثرات فاکتورهای جوی بر روی آن در کلان شهر تهران است. به این منظور از داده های روزانه PM2.5 که توسط شرکت کنترل کیفیت هوا و پارامترهای جوی که توسط سازمان هواشناسی شهر تهران اندازه گیری شده بود استفاده شد. پارامترهای هواشناسی مورد استفاده در این تحقیق شامل: دما (حداقل، میانگین و حداکثر)، رطوبت نسبی (حداقل، میانگین و حداکثر)، سرعت باد (میانگین و حداکثر)، نقطه شبنم و فشار اتمسفری می باشد. برای بررسی فضایی غلظت PM2.5،از روش درون یابی وزن دهی معکوس فاصله، استفاده شد. نتایج مدل وزن دهی معکوس فاصله نشان می دهد که در مناطق 7، 10، 20 و 21 شاهد بیشترین غلظت هستیم. میانگین روزانه غلظت PM2.5 در طول دوره مورد مطالعه نشان داد، بیشترین غلظت در 18 خرداد و کمترین در سوم فروردین بوده است. همچنین میانگین ماهانه نشان می دهد بیشترین غلظت در دی ماه بوده است، در حالی که کمترین غلظت را ماه فروردین به خود اختصاص داده است. غلظت فصلی حاکی از آن است که در فصل زمستان شاهد بیشترین غلظت PM2.5هستیم. در مرحله بعد همبستگی آماری بین PM2.5 و پارامترهای جوی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از همبستگی پیرسن و روش های چندگانه رگرسیون خطی استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسن نشان می دهد، PM2.5با فشار هوا و نقطه شبنم همبستگی مستقیم دارد. در حالی که با بارش و سرعت باد همبستگی معکوس دارد. ارتباط بین PM2.5 به عنوان متغیر وابسته و پارامترهای جوی به عنوان متغیرهای مستقل توسط مدل های رگرسیون خطی (Enter و Stepwise)، مورد برسی قرار گرفت. ضریب همبستگی در معادله) Enter 427/0) و Stepwise) 346/0(است. که نشان دهنده توانایی خوب هر دو مدل در پیش بینی مقدار PM2.5 می باشد. نتایج تست میانگین مربعات خطا، نشان می دهد، مدل Stepwise در پیش بینی PM2.5، نسبت به دیگر روش ها مناسب تر است.