سکولارسازی و سکولارزدائی در نظریه روابط بین الملل

در چند دهه گذشته نظریه های انتقادی در سیاست بین الملل با این باور که نقصانهای تحلیلی این حوزه ریشه در تنگ نظری های تحلیلی جریان غالب دارد به نقد ابعاد اثبات گرایانه (یافت باورانه)، خردگرایانه، مادی گرایانه، و نگرش سلطه جویانه و استیلا طلبانه جریان رائج پرداختند و بر ضرورت تحول در جهان نگرشهای غرب محورانه نظریه های روابط بین الملل و مدخلیت بخشیدن به نگرشهای پسایافت باورانه، تامل گرایانه، انگاره گرایانه و رهایی جویانه تاکید ورزیدند و منشا ناتوانی تحلیلی بسیاری از نظریات را به عوامل مذکور بازگرداندند. با این وجود کمتر به این مساله پرداخته اند که منشا و ریشه ابعاد این عوامل چالش برانگیز در چه مولفه ایی بنیادین نهفته است و نسبت آن با فرایند سکولار سازی این علم چیست؟ این نوشتار با این ایده که نگاه مادی گرایانه به روابط بین الملل، که میراث حاکمیت اقتدارورزانه نگرش سکولاریستی به این عرصه است، یکی از عوامل موثر در پیدایش چالش های تحلیلی تئوری های موجود روابط بین الملل می باشد، تلاش می کند تا سهم سکولاریسم در پیدایش نقصانهای مذکور را ترسیم نموده و نشان دهد که چگونه فرایند سکولارسازی علم روابط بین الملل، فرصت نگاه آزاداندیشانه به تحلیل واقعیتهای عینی را از نظریه های این علم بازستانده است و منشا آنچه نظریه های انتقادی بر جریان غالب خرد گرفته اند ریشه در فرایند سکولارسازی این گرایش دارد. همچنین بیان می دارد که جریانهای انتقادی خود بدلیل پایبندی به سکولاریسم از آفت آن مصون نمانده اند.