شناسایی و کمی سازی سهم منابع رسوب های ساحلی برای مهارکردن فرسایش بادی در آبخیز جگین، استان هرمزگان

هدف از این پژوهش، شناسایی و کمی سازی سهم منابع تپه های ماسه یی ساحلی در خروجی آبخیز جگین، شرق جاسک، در استان هرمزگان با استفاده از روش انگشت نگاری رسوب است. بیست نمونه ی رسوب از رسوب های ساحلی و 62 نمونه از منابع بالقوه ی رسوب های ساحلی در بالادست برداشت شد و 49 عنصر ژئوشیمیایی به عنوان ردیاب در نمونه های منبع و رسوب با ICP-OES اندازه گیری شد. سپس، یک فرآیند آماری سه مرحله یی شامل آزمون دامنه، کروسکال- والیس و تحلیل تشخیص گام به گام برای انتخاب کردن ردیاب های بهینه در تفکیک منابع رسوب به کارگرفته شد. هفت عنصر Cu، Th، Be، Al، La، Mg و Fe ردیاب بهینه شناخته شد. میانگین سهم محاسبه شده با مدل ترکیبی برای چهار منبع شامل رسوب های دوره ی کواترنر، دور الیگوسن-میوسن، میوسن و پالئوسن به ترتیب 5، 5، 10 و 80% محاسبه شد. بنابراین، برای مهار کردن فرسایش بادی در بیابان های ساحلی به ویژه منطقه ی مکران، توجه به آبخیزهای مشرف بالادست ساحل ضروری است و باید محل های مولد رسوب را در این مناطق شناسایی و تثبیت کرد. به طورکلی در این پژوهش، رسوب های پالئوسن (شامل ماسه سنگ چندآمیزه یی، سیلت سنگ، گل سنگ و مقدار کمی جوش سنگ) منبع غالب برای 16 نمونه ی رسوب شناسایی شد. بنابراین فعالیت های مدیریتی برای مهار کردن فرسایش آبی در بالادست و کاهش اثرهای فرسایش بادی در پایین دست باید در این منبع متمرکز شود.