فلسفه وجودی مجلس دوم در دولت های یکپارچه و فدرال

پیدایش مجلس به عنوان یکی از قوای حاکم و تاثیر گذار در کشورها، مرهون تلاش های بشری جهت تحقق دموکراسی و اعمال حاکمیت ملی و نظرات و آثار اندیشمندان بزرگی نظیر جان لاک، شارل دومونتسکیو و... بوده است. مجلس در عصر کنونی به عنوان نهادی مهم و غیر قابل انکار ، مطابق با اصل تفکیک قوا به انجام وظایف خود می پردازد. پارلمان به لحاظ ساختار می تواند تک مجلسی یا دومجلسی باشد که امروزه در غالب کشورها نظام دومجلسی، حاکم است و این پرسش مطرح می شود که دلایل پیدایش مجالس دوم قانون گذاری چیست؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت دلایل پیدایش این مجالس از کشوری به کشور دیگر متفاوت است که عمده ترین آن ها عبارتند از دلایل تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و عرف رایج در کشورها. البته شایان ذکر است که بیشتر کشورها در خصوص نظام دومجلسی، از کشورهای انگلستان و آمریکا الهام گرفته اند. این که وجود مجالس دوم ضروری است یا خیر، همواره با استدلال موافقان و مخالفانی همراه بوده است. گفته می شود که وجود مجالس دوم جهت جلوگیری از اقدامات شتاب زده مجالس نخست و با توجه به جوان تر بودن سن و اندیشه های پرتلاطم و گاهی احساسی نمایندگان این مجالس ضروری است. عده ای نظام دومجلسی را متناسب با کشورهای فدرال و نظام تک مجلسی را متناسب با کشورهای بسیط می داند که این نظر خالی از اشکال نمی باشد. زیرا همان گونه که اشاره شد وجود مجالس دوم علاوه بر بافت و ترکیب سیاسی کشورها به عوامل دیگری نیز بستگی دارد.