مبنای حقوقی الزام به پرداخت خسارت مشترک دریایی

در جریان سفر دریایی، مسافر، کشتی، بار و کرایه در خطرند و ممکن است هرکدام متحمل خساراتی شوند. اگر خسارات وارده تنها به مالک کشتی یا آن قسمت از کالا یا سایر اموال روی کشتی که آسیب دیده یا ایجاد هزینه کرده و یا جبران آن به مسبب بروز این خسارات تحمیل گردد، خسارت خاص است و چنانچه با رعایت مقررات مربوط، مشارکت در پرداخت خسارت به صاحبان همه منافع نجات یافته از خطر دریایی تحمیل شود، خسارات مشترک خواهد بود. در مورد شناسایی مبنای مسئولیت به جبران خسارت مشترک که خلاف قواعد عمومی مسئولیت مدنی به نظر می رسد، دیدگاه های مختلفی ارائه شده اند: نظریه حقوق طبیعی، نظریه امانت، نظریه اداره مال غیر، نظریه دارا شدن بلاجهت، نظریه قرارداد و نظریه اشتراک منافع. اما بررسی نشان می دهد که دیدگاه های یادشده حقیقت بنیان این مسئولیت را به طور دقیق تبیین نمی کند. در این تحقیق که به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است، خواهیم دید که الزام موضوع بحث با هیچ کدام از مبانی نظری مسئولیت و منابع ایجاد تعهدات به طور کامل سازگار نیست، بلکه مبنا و ماهیتی خاص دارد.