رتبه بندی عوامل موثر بر اجتناب مالیاتی شرکتی

بر اساس نظریه نمایندگی و با وجود عدم تقارن اطلاعاتی بین مودیان مالیاتی و دولت، به طور طبیعی شرکت ها سعی می کنند در پرداخت مالیات اجتناب کنند. از سوی دیگر دولت ها با توجه به محدودیت های موجود در تلاشند با شناسایی مودیان مالیاتی پرریسک، مطابق قوانین و مقررات، مالیات حداکثری را وصول کنند و پژوهش گران این حوزه نیز به دنبال شناسایی عوامل موثر بر اجتناب مالیاتی هستند. این تحقیق با رویکردی کیفی-کمی و با هدف رتبه بندی عوامل موثر بر اجتناب مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. برای انجام تحقیق حاضر، ابتدا با پرسش از 10 خبره دانشگاهی و مالیاتی مستقل نظر از هم، 37 عامل کمی موثر بر اجتناب مالیاتی در هشت بعد، که بر اساس گزارش های منتشره در خصوص این شرکت ها قابل اندازه گیری است، شناسایی شد. سپس این عوامل و متغیر وابسته، اندازه گیری و با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری، اثرگذاری ابعاد، مورد آزمون قرار گرفت. در انتها براساس ابعاد تایید شده، با استفاده از پرسشنامه مقایسه زوجی توزیع شده بین همان خبرگان و تحلیل سلسله مراتبی، رتبه بندی انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل 77 شرکت بورسی بوده که به روش غربالگری انتخاب شدند و دوره زمانی آن، سال های 1395-1391 است. مصاحبه با خبرگان در سال 1396 انجام و پرسشنامه های رتبه بندی نیز در سال 1397 توزیع شد. نتایج تحقیق نشان داد ابعاد تایید شده و رتبه بندی آنها به شرح زیر است: عوامل تجاری، عوامل راهبری شرکتی، عوامل مربوط به حسابرس، عوامل مربوط به گزارش های مالی، عوامل مربوط به صنعت، ویژگی های عمومی، عوامل مربوط به بازار سرمایه و عوامل اجتماعی.