بررسی نقش عوامل تکتونیکی و اقلیمی دوره کواترنری در تحول ژئومورفولوژیکی سامانه های مخروط افکنه ای فرو رفتگی مشکین شهر

 با توجه به مطالعات میدانی و کتابخانه ای، یکی از ویژگی های مهم دوره کواترنری چشم انداز توده سبلان، تغییرات اقلیمی و فعالیت های تکتونیکی است. بنابراین فعالیت های تکتونیکی و تغییرات اقلیمی، به همراه سایر عوامل داخلی و خارجی به طور همزمان و همراه هم در شکل گیری و تحول مخروط افکنه های کواترنری فرو رفتگی مشکین شهر نقش غیرقابل انکار داشته اند. در نتیجه، مطالعه نقش عوامل تکتونیکی و اقلیمی مسئله اساسی در درک تکامل مخروط افکنه های دوره کواترنری منطقه مورد مطالعه است. بررسی نقش عوامل تکتونیکی و اقلیمی دوره کواترنری در تحول ژئومورفولوژیکی سامانه های مخروط افکنه ای فرو رفتگی مشکین شهر، هدف پژوهش حاضر بوده است. چنین مطالعه ای می تواند در آمایش سرزمین نقش داشته باشد.  ابتدا با استفاده از خطوط میزان، شبکه آبراهه ها و نقاط ارتفاعی (DEM) منطقه به عنوان نقشه پایه با دقت 20 متری در محیط (GIS) تهیه شد و سپس داده های مورد نیاز جهت محاسبه شاخص های ژئومورفیک (تقعر رودخانه ها، پروفیل نیمه لگاریتمی رودخانه ها و برش راس مخروط افکنه ها)، رسم نقشه های (توپوگرافی و شبکه های رودخانه ای) و پروفیل های مختلف از آن استخراج گردید. بررسی شواهد رسوبی از طریق لوگ های زمین شناسی امکان پذیر شد. برای مرزبندی حوضه های آبریز و مخروط افکنه ها از نرم افزار (Arc Hydrow) و (Google Earth)  و برای رسم لوگ های زمین شناسی از نرم افزار (Rock works16) استفاده گردید. مهم تر از همه، در پژوهش حاضر به صورت گسترده از مشاهده میدانی
استفاده شد.  نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که دو پدیده مهم آتش فشانی-تکتونیکی و تغییرات اقلیمی دوره کواترنری، نقش قاطع در شکل گیری و تحول مخروط افکنه های کواترنری فرو رفتگی مشکین شهر داشته است. همزمان بودن فعالیت آتش فشانی سبلان با حاکمیت یخچال ها و یا بارندگی سیل آسا در عهد پلئیستوسن پسین، موجب ایجاد جریان گلی (لاهار) به صورت دوره ای شده و رسوب گذاری در مخروط افکنه ها و حوضه ها را به دنبال داشته است. در مقابل،تغییر اقلیم از دوره یخچالی به بین یخچالی در عهد هولوسن و آرامش تکتونیکی، موجب برش حوضه ها و  مخروط افکنه های وابسته شده است.