تاثیر موتاژن شیمیایی بر برخی از خصوصیات بیوشیمیایی گیاه استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)

جهش با ایجاد تنوع جدید، زمینه را برای ظهور قابلیتهای بالقوه ژنتیکی که به طور طبیعی امکان بروز نمییابند را فراهم می- سازد. در این مطالعه، فعالیت برخی از آنزیمهای آنتی اکسیدانی، خصوصیات بیوشیمیایی و محتوای گلیکوزیدی گیاه استویا با در معرض قرار گرفتن با موتاژن EMS تحت دو آزمایش فاکتوریل به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بررسی شد. نتایج آزمایش اول نشان داد که برخی از خصوصیات کالوسهای باززایی شده تحت تاثیر غلظتهای مختلف EMS و زمانهای متفاوت و اثرات متقابل این دو فاکتور قرار گرفتند. به طوری که با افزایش غلظت و مدت زمان در معرض قرارگیری، میزان و شاخصه های باززایی توده های کالوسی به طور مستقیمی کاهش یافت. در آزمایش دوم، نتایج نشان داد که اثر عامل جهشزای EMS بر میزان فعالیت آنزیمی و برخی از خصوصیات بیوشیمیایی گیاهان باززایی شده در سطح یک درصد معنیدار بود. در میان موتانتهای مورد مطالعه، موتانتهای M10 ،M6 و M19 دارای بیشترین فعالیت آنزیمی و موتانتهای M3 و M10 با 04/41 +و 12/26 +درصد، بیشترین درصد تغییرات افزایشی تجمع پرولین را نسبت به نمونه شاهد نشان دادند. همچنین بیشترین مقدار پروتئین کل اختصاص به موتانتهای M16 ،M14 و M3 با مقادیر (به ترتیب 69/0 ،67/0 و 58/0 میلیگرم بر گرم بافت تر) نسبت به نمونه شاهد (27/0میلیگرم بر گرم بافت تر) و موتانت M8 بیشترین درصد تغییرات مقدار استویوزید و ربادیوزید A را به ترتیب با 3/87 و 3/58 درصد افزایش نسبت به نمونه شاهد داشتند. به طور کلی، تغییرات قابلتوجهی از نظر فعالیت آنتی- اکسیدانی و خصوصیات بیوشیمیایی و مقدارگلیکوزیدهای قندی گیاهان باززایی شده، مشاهده شد که میتوان برای ایجاد گیاهان با کیفیت بالاتر استفاده شود.