جستاری در سبک شعرای طنزپرداز عصر مشروطه با تکیه بر «افشاگری و آگاهی بخشی»

هدف این پژوهش پاسخ به این سوال است که این شاعران طنزپرداز (عارف قزوینی، میرزاده عشقی، ایرج میرزا، دهخدا و اشرف الدین حسینی) چگونه از «افشاگری» به عنوان یکی از ویژگی های سبکی ادبیات طنز در جهت آگاهی بخشی، بیداری و افزایش بینش و درک عمومی قدم برداشتند و تا چه میزان مسائل مختلف و پیچیده اجتماعی- سیاسی را برای عامه مردم زمان خود قابل فهم کردند. لحن اعتراض و افشاگری های یکسان اجتماعی و حقیقت جویی در شعر این شاعران، مشهود و ویژگی مشترک است و افشاگری و آگاهی بخشی به عنوان معیاری برای مقبولیت، توجیه جایگاه و رمز ماندگاری اشعار طنز این شاعران از تجلی خاصی برخوردار است. نتایج نشان داد که بیشترین درصد ابیات افشاگری در سروده های با محتوای طنز به دهخدا و کمترین درصد به ایرج میرزا مربوط است. و درصد افشاگری در اشعار مورد بررسی این شاعران بین 17 تا حدود 30 درصد متغیر است و در این میان درصد افشاگری دهخدا و نسیم شمال نسبت به عشقی، عارف و ایرج میرزا برتری دارد.